4 cách nấu cá chẽm ngon chuẩn vị, đảm bảo thành công

Cá chẽm là một loại thực phẩm cao cấp, được ưa chuộng không chỉ bởi hương vị thịt trắng ngọt, dai ngon mà còn nhờ giá trị dinh dưỡng vượt trội. Loại cá này chứa hàm lượng protein cao, ít chất béo, và dồi dào Omega-3, rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, nhiều người nội trợ vẫn băn khoăn về cách nấu cá chẽm ngon sao cho khử được mùi tanh tự nhiên của cá và giữ trọn độ tươi ngọt.

Bài viết này, dựa trên kinh nghiệm của các chuyên gia ẩm thực, sẽ đi sâu vào các kỹ thuật chọn cá, sơ chế chuẩn xác và cung cấp 4 công thức chế biến cá chẽm phổ biến và hấp dẫn nhất: từ hấp thanh đạm, chiên giòn đậm vị, cho đến nấu canh chua giải nhiệt. Mục tiêu là giúp bạn hoàn toàn tự tin chinh phục món cá chẽm, biến nó thành món tủ trong thực đơn gia đình.

Nội Dung Bài Viết

Tóm tắt 3 bước chính để chế biến cá chẽm tươi ngon

Cá chẽm, giống như hầu hết các loại cá nước mặn, cần được sơ chế cẩn thận trước khi chế biến để đảm bảo hương vị. Ba bước cốt lõi sau đây giúp bạn chuẩn bị nguyên liệu hoàn hảo trước khi đi vào công thức cụ thể:

Sơ chế và Loại bỏ Tạp chất: Cá chẽm sau khi làm sạch vảy, bỏ ruột, cần cạo sạch lớp màng đen bên trong bụng cá. Lớp màng này là nguyên nhân chính gây ra mùi tanh. Sau đó, rửa cá dưới vòi nước chảy mạnh.
Khử tanh và Cắt khúc: Sử dụng hỗn hợp nước muối loãng kết hợp với lát gừng hoặc rượu trắng để ngâm cá trong khoảng 10–15 phút. Điều này giúp loại bỏ hoàn toàn mùi tanh khó chịu. Sau khi rửa sạch lại, bạn cắt cá thành khúc hoặc phi lê tùy theo món ăn.
Tẩm ướp Cơ bản: Nếu chế biến món chiên hoặc kho, hãy ướp cá với một chút muối, tiêu và gừng băm trước khoảng 20 phút. Nếu là món canh hoặc hấp, chỉ nên ướp với một chút muối nhẹ để giữ lại hương vị tự nhiên của thịt cá.

Tổng quan về cá chẽm: Đặc điểm và giá trị dinh dưỡng vượt trội

Để nắm rõ cách nấu cá chẽm ngon, trước hết chúng ta cần hiểu rõ về đặc tính của loại cá này. Cá chẽm (hay còn gọi là cá vược) không chỉ là nguồn nguyên liệu tuyệt vời trong các nhà hàng, mà còn là thực phẩm bổ dưỡng, phù hợp với mọi lứa tuổi.

Cá chẽm là gì?

Cá chẽm (Lates calcarifer) là loài cá sống chủ yếu ở vùng nước lợ hoặc nước mặn, phân bố rộng rãi ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm cả Việt Nam. Chúng có đặc điểm nổi bật là thân dài, dẹp bên, vảy lớn và có màu bạc ánh xanh. Thịt cá chẽm được đánh giá cao nhờ độ dai, ngọt tự nhiên và đặc biệt là ít xương dăm, rất dễ ăn.

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Nước Lèo Mì Gà Thanh Ngọt, Chuẩn Vị Gia Truyền

Đặc điểm này khiến cá chẽm trở thành lựa chọn hàng đầu cho các món ăn đòi hỏi miếng thịt phải giữ được độ săn chắc sau khi nấu chín như chiên, hấp hoặc nấu canh chua.

Phân tích giá trị dinh dưỡng

Cá chẽm được coi là “siêu thực phẩm” trong giới hải sản bởi hàm lượng dinh dưỡng dồi dào, đóng góp tích cực vào chế độ ăn uống lành mạnh.

Dưỡng chất	Hàm lượng (Trong 100g thịt cá)	Công dụng nổi bật
Protein	Khoảng 20–22g	Xây dựng cơ bắp, hỗ trợ phục hồi mô cơ thể.
Omega-3 (EPA & DHA)	Đáng kể	Giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch, hỗ trợ chức năng não bộ.
Vitamin	A, D, E và nhóm B	Tăng cường miễn dịch, tốt cho thị lực và da.
Khoáng chất	Canxi, Sắt, Kẽm	Duy trì xương chắc khỏe, hỗ trợ tạo máu.
Chất béo	Rất thấp (chủ yếu là chất béo không bão hòa)	Phù hợp cho người ăn kiêng, kiểm soát cân nặng.

Hàm lượng Omega-3 trong cá chẽm đặc biệt quan trọng. Axit béo này không chỉ có lợi cho tim mạch mà còn được chứng minh là có khả năng cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Hơn nữa, với nguồn protein dồi dào, cá chẽm là lựa chọn lý tưởng để phục hồi sức khỏe và tăng cường năng lượng.

Kỹ thuật chọn và sơ chế cá chẽm tươi ngon, không tanh

Bất kể bạn chọn cách nấu cá chẽm ngon nào, bước sơ chế chuẩn mực là chìa khóa để đảm bảo món ăn cuối cùng không bị tanh và thịt cá giữ được độ ngọt vốn có.

Cách chọn cá chẽm tươi

Để chọn được cá chẽm tươi ngon nhất, bạn cần lưu ý kiểm tra các đặc điểm sau:

Mắt cá: Mắt cá phải sáng, trong suốt, nhìn rõ con ngươi, không bị đục hay lồi ra ngoài.
Mang cá: Mang cá chẽm tươi có màu đỏ tươi, dính chặt vào thân. Tránh chọn cá có mang màu thâm đen hoặc có dịch nhớt.
Thịt cá: Dùng ngón tay ấn nhẹ vào thân cá. Nếu thịt có độ đàn hồi cao, vết lõm biến mất nhanh chóng, đó là cá tươi. Nếu thịt mềm nhũn hoặc chảy nước, cá đã bị ươn.
Da cá: Da cá phải bóng, có ánh bạc và không bị trầy xước.
Mùi: Cá tươi sẽ có mùi biển tự nhiên, không có mùi tanh nồng hoặc mùi lạ.

Quy trình sơ chế chuyên sâu

Sau khi chọn được cá ưng ý, quy trình sơ chế cần được thực hiện tỉ mỉ:

Làm sạch vảy và ruột: Cạo sạch vảy cá. Sau đó, dùng dao rạch bụng cá, loại bỏ toàn bộ ruột cá.
Loại bỏ màng đen: Đây là bước quan trọng nhất. Dùng thìa hoặc dao cùn cạo sạch lớp màng đen (máu đông) dọc theo xương sống và màng đen trong khoang bụng. Lớp màng này chứa nhiều chất tanh và làm ảnh hưởng đến hương vị món ăn.
Cắt khúc: Tùy thuộc vào món ăn, bạn có thể cắt cá thành khúc dày khoảng 2–3 cm cho món canh hoặc chiên, hoặc để nguyên con cho món hấp.

3 Mẹo khử mùi tanh hiệu quả

Mùi tanh của cá là do hợp chất Trimethylamine Oxide (TMAO) bị phân hủy thành Trimethylamine (TMA). Để trung hòa hoặc loại bỏ TMA, chúng ta cần sử dụng các chất có tính axit hoặc mùi hương mạnh:

Sử dụng Chanh hoặc Giấm: Axit citric và axit axetic sẽ trung hòa mùi tanh. Chà xát nửa quả chanh hoặc ngâm cá trong dung dịch nước có pha giấm loãng (khoảng 1 muỗng canh giấm trong 1 lít nước) khoảng 5 phút. Rửa sạch lại bằng nước lạnh.
Sử dụng Rượu Gạo và Gừng: Gừng đập dập trộn với một chút rượu trắng, xoa đều lên thân cá. Rượu sẽ giúp thẩm thấu và đánh bay mùi tanh, còn gừng tạo hương thơm ấm áp, át mùi.
Ngâm với Nước Vo Gạo: Nước vo gạo chứa tinh bột và vitamin, giúp làm sạch và khử mùi nhẹ nhàng. Ngâm cá trong nước vo gạo khoảng 15 phút, sau đó rửa lại. Phương pháp này đặc biệt tốt nếu bạn muốn giữ lại hương vị thanh nhẹ nhất của cá.

Sau khi sơ chế và khử tanh, cá chẽm của bạn đã sẵn sàng để áp dụng vào bất kỳ cách nấu cá chẽm ngon nào dưới đây.

Hướng dẫn chi tiết 4 cách nấu cá chẽm ngon được ưa chuộng nhất

Cá chẽm là nguyên liệu đa năng. Dưới đây là 4 công thức chế biến hoàn chỉnh, từ món hấp thanh đạm đến món chiên đậm đà.

Công thức 1: Cá chẽm hấp xì dầu (Thanh đạm, giữ trọn dinh dưỡng)

Cá chẽm hấp là phương pháp chế biến tối ưu để giữ lại độ ngọt tự nhiên và dinh dưỡng của thịt cá, đồng thời thể hiện rõ chuyên môn trong kỹ thuật kiểm soát nhiệt.

Nguyên liệu (cho 4 người)

Cá chẽm: 800g (chọn cá tươi nguyên con hoặc phi lê dày)
Xì dầu (nước tương): 4 muỗng canh
Dầu hào: 1 muỗng canh
Dầu mè: 1/2 muỗng cà phê
Gừng tươi: 1 củ nhỏ (cắt lát và cắt sợi)
Hành lá: 20g (cắt khúc 5cm và cắt sợi)
Ớt sừng: 1 quả (cắt sợi)
Rau ngò rí, tiêu.

Các bước thực hiện

Sơ chế cá: Cá chẽm đã làm sạch, khử tanh. Khứa vài đường chéo trên thân cá (nếu hấp nguyên con). Xát chút muối và tiêu nhẹ lên thân cá.
Chuẩn bị nước sốt: Trộn đều xì dầu, dầu hào, dầu mè.
Chuẩn bị xửng hấp: Xếp gừng lát và phần đầu trắng của hành lá cắt khúc dưới đáy đĩa/xửng. Việc này giúp cá không bị dính và hơi nước luân chuyển đều. Đặt cá lên trên.
Hấp cá: Đun sôi nước trong xửng hấp. Khi nước sôi già, đặt cá vào hấp.
- Mẹo chuyên gia: Thời gian hấp lý tưởng là 12–15 phút/kg cá. Đối với cá 800g, hấp khoảng 10–12 phút. Quan trọng là phải hấp ở nhiệt độ cao và ổn định.
Hoàn thiện: Sau khi cá chín, lấy cá ra khỏi xửng. Đổ bỏ nước tiết ra trong đĩa cá (nước này thường bị tanh). Rưới đều nước sốt xì dầu đã chuẩn bị lên thân cá.
Làm nóng dầu: Đun nóng 2 muỗng canh dầu ăn cho đến khi bốc khói nhẹ. Rưới dầu nóng lên phần hành lá và gừng thái sợi đã rắc trên mình cá. Điều này giúp kích hoạt hương thơm của hành và gừng. Thêm ớt sợi và ngò rí để trang trí.

Công thức 2: Cá chẽm chiên giòn sốt me chua ngọt (Món mặn đậm đà)

Đây là cách nấu cá chẽm ngon với hương vị đậm đà, kết hợp hoàn hảo giữa vị giòn tan của da cá và nước sốt me chua ngọt kích thích vị giác. Đây là món ăn rất được ưa chuộng khi dùng kèm cơm nóng.

Nguyên liệu

Cá chẽm phi lê hoặc cắt khúc: 500g
Bột chiên giòn/bột năng: 50g
Me chín (lọc lấy nước cốt): 50g
Nước mắm: 2 muỗng canh
Đường: 3 muỗng canh
Tỏi, ớt băm, hành tây: lượng vừa đủ
Dầu ăn, tiêu.

Quy trình ướp và chiên cá

Ướp cá: Cá chẽm đã sơ chế, lau khô hoàn toàn bằng giấy ăn. Ướp cá với 1/2 muỗng cà phê muối, tiêu và gừng băm nhỏ. Để ướp khoảng 15 phút.
- Mẹo chuyên gia: Việc lau khô cá trước khi chiên giúp da cá giòn hơn và không bị bắn dầu.
Áo bột: Lăn đều cá qua lớp bột chiên giòn hoặc bột năng mỏng.
Chiên cá: Đun nóng dầu ăn (phải đủ nhiều để cá ngập dầu). Khi dầu nóng già, cho cá vào chiên. Chiên lửa vừa cho đến khi cá vàng đều và giòn. Vớt ra để ráo dầu.

Các bước làm nước sốt me chua ngọt chuẩn vị

Pha nước me: Cho me đã lọc vào nồi cùng 100ml nước. Đun sôi, dằm me kỹ rồi lọc lại để lấy nước cốt me đậm đặc.
Xào sốt: Phi thơm tỏi băm. Cho nước cốt me vào, sau đó thêm nước mắm, đường, một chút tương ớt (tùy chọn). Đun nhỏ lửa.
Điều chỉnh vị: Nước sốt phải đạt vị chua thanh, mặn nhẹ và ngọt hài hòa. Nếu sốt quá lỏng, bạn có thể hòa một chút bột năng với nước lạnh rồi từ từ cho vào để tạo độ sánh.
Hoàn thành: Đặt cá đã chiên giòn ra đĩa, rưới nước sốt me nóng lên trên. Hoặc bạn có thể cho cá chiên vào chảo sốt, đảo nhẹ nhanh tay rồi tắt bếp. Thêm ớt băm và rau thơm trang trí.

Để món cá chẽm chiên sốt me này thêm trọn vẹn, bạn có thể tham khảo thêm nhiều món ăn kèm khác tại cholaithieu.com, nơi cung cấp vô số công thức ẩm thực truyền thống và hiện đại.

Có thể bạn quan tâm: Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Nấu Thịt Bò Kho Tương Đậm Vị

Công thức 3: Canh cá chẽm nấu ngót kiểu miền Nam (Giải nhiệt)

Canh cá chẽm nấu ngót là món ăn thanh mát, thích hợp cho những ngày nắng nóng. Đặc trưng của món này là vị ngọt tự nhiên của cá hòa quyện với vị chua nhẹ của cà chua và mùi thơm của rau cần, thì là.

Nguyên liệu

Cá chẽm (cắt khúc): 500g
Cà chua: 3 quả
Hành tây: 1/2 củ
Rau cần, thì là: 1 bó nhỏ
Gừng, hành tím băm, ớt.
Gia vị: Muối, nước mắm, tiêu.

Quy trình nấu nước dùng và canh

Sơ chế rau củ: Cà chua cắt múi cau. Hành tây thái lát mỏng. Rau cần và thì là cắt khúc.
Xào cà chua: Phi thơm hành tím băm và gừng lát trong nồi với dầu ăn. Cho cà chua vào xào săn với một chút muối. Xào cà chua giúp tạo màu đẹp và vị chua dịu cho nước canh.
Nấu nước dùng: Đổ khoảng 1.5 lít nước vào nồi cà chua xào, đun sôi. Nêm nếm với nước mắm và muối.
Nấu cá: Khi nước sôi già, nhẹ nhàng thả cá chẽm đã ướp muối nhẹ vào.
- Bí quyết để cá không bị nát: Không đậy nắp nồi trong khi nấu cá để thịt cá săn lại. Không khuấy quá mạnh. Cá chẽm rất nhanh chín, chỉ cần nấu khoảng 5–7 phút là thịt cá chuyển màu trắng đục.
Hoàn thiện: Thêm hành tây, rau cần và thì là vào nồi. Nêm nếm lại lần cuối cho vừa khẩu vị. Tắt bếp và rắc tiêu xay. Canh cá chẽm nấu ngót cần dùng nóng để giữ được hương vị thơm ngon nhất.

Công thức 4: Canh cá chẽm nấu măng chua (Chua thanh, kích thích vị giác)

Món canh cá chẽm nấu măng chua mang đậm hương vị miền Tây Nam Bộ, với vị chua gắt đặc trưng của măng, rất kích thích vị giác và thích hợp ăn kèm bún.

Nguyên liệu

Cá chẽm (cắt khúc): 500g
Măng chua (măng tre hoặc măng nứa): 300g
Cà chua: 2 quả
Giá đỗ, đậu bắp, rau ngổ (tùy chọn)
Gia vị: Nước cốt me, mắm, đường, ớt.

Quy trình xử lý măng chua

Măng chua thường có vị đắng nhẹ hoặc chất độc tự nhiên (Cyanide) cần được loại bỏ.

Luộc măng: Rửa sạch măng chua, cho vào nồi luộc sôi kỹ khoảng 15–20 phút.
Ngâm và rửa: Vớt măng ra, rửa lại nhiều lần bằng nước lạnh và vắt khô. Điều này đảm bảo măng sạch hoàn toàn, không còn vị đắng và độc tố.

Thực hiện món canh

Xào nền: Phi thơm hành tỏi băm, cho cà chua và măng chua vào xào sơ, nêm chút muối.
Nấu cá: Cho nước dùng vào nồi, đun sôi. Thả cá chẽm đã sơ chế vào.
Tạo vị chua: Nêm nước cốt me (hoặc lá giang nếu có) để tạo vị chua thanh.
Nêm nếm và hoàn thành: Khi cá chín, nêm nếm lại với nước mắm, đường, và chút bột ngọt (tùy chọn). Thả giá đỗ, đậu bắp và rau ngổ (nếu dùng) vào. Nấu thêm 1 phút rồi tắt bếp. Món canh này ngon nhất khi dùng kèm với chén nước mắm ớt.

Các lỗi thường gặp khi nấu cá chẽm và cách khắc phục

Thậm chí những đầu bếp giàu kinh nghiệm cũng đôi khi gặp phải một số vấn đề khi chế biến cá chẽm. Nhận diện các lỗi phổ biến sẽ giúp bạn đạt được kết quả hoàn hảo trong mọi cách nấu cá chẽm ngon.

Cá bị nát/vỡ khi nấu

Có thể bạn quan tâm: 5 Công Thức Cách Nấu Canh Cải Xoong Thanh Mát, Giữ Trọn Dinh Dưỡng

Cá chẽm có thớ thịt dai nhưng vẫn có thể bị nát nếu xử lý không đúng cách, đặc biệt trong các món canh, kho.

Lý do: Thả cá vào nước lạnh và nấu quá lâu, hoặc khuấy cá quá mạnh tay khi nấu.
Cách khắc phục:
- Thả vào nước sôi: Đối với món canh, luôn thả cá vào nồi nước đã sôi già. Nhiệt độ cao ngay lập tức sẽ làm săn bề mặt thịt cá, ngăn không cho cá tan rã.
- Xào săn trước: Đối với món kho hoặc canh chua, bạn có thể chiên hoặc xào sơ cá chẽm trước khi cho vào nồi nước dùng. Lớp bề mặt săn lại sẽ bảo vệ thớ thịt bên trong.

Thịt cá bị khô, bã

Thịt cá chẽm nếu không được nấu đúng thời điểm sẽ mất đi độ ẩm tự nhiên, trở nên khô và kém ngon.

Lý do: Nấu quá lâu hoặc để cá trong nồi nước nóng sau khi đã tắt bếp.
Cách khắc phục:
- Kiểm soát thời gian: Cá chẽm chín rất nhanh, chỉ cần khoảng 5–7 phút nấu sôi là đủ. Ngay khi thịt cá chuyển sang màu trắng đục hoàn toàn, bạn nên tắt bếp.
- Nấu lửa lớn: Khi nấu canh, nên dùng lửa lớn để cá chín nhanh và không bị tiết nước ra ngoài, giúp giữ nước ngọt bên trong thớ thịt.

Nước dùng bị tanh

Nếu mùi tanh vẫn còn tồn tại trong món canh, điều đó cho thấy bước sơ chế chưa kỹ hoặc gia vị chưa đủ mạnh.

Lý do: Chưa loại bỏ hết màng đen trong bụng cá; cá không được rửa sạch sau khi khử tanh; thiếu các loại rau thơm hoặc gia vị át mùi.
Cách khắc phục:
- Tăng cường Sơ chế: Đảm bảo bước cạo màng đen và rửa sạch máu đông phải được thực hiện triệt để.
- Sử dụng Gừng và Rượu: Nếu làm món canh, nên cho gừng lát vào nước dùng. Nếu làm món hấp, rưới rượu trắng lên cá trước khi hấp.
- Rau thơm mạnh: Sử dụng rau thì là, rau ngổ (trong món canh chua), hoặc hành lá và tiêu đen (trong món hấp/ngót) để hoàn toàn lấn át mùi tanh còn sót lại.

Bảo quản và sử dụng cá chẽm

Việc bảo quản đúng cách giúp cá chẽm giữ được độ tươi ngon và dinh dưỡng lâu hơn, đảm bảo chất lượng cho món ăn.

Cách bảo quản cá chẽm tươi sống và đã chế biến

Cá tươi sống: Cá chẽm mua về nên được làm sạch ngay, cắt khúc (nếu cần), sau đó để ráo nước. Bọc cá trong màng bọc thực phẩm hoặc túi hút chân không rồi đặt trong ngăn đá tủ lạnh. Cá có thể giữ được độ tươi ngon trong khoảng 1–2 tháng.
Cá đã chế biến: Các món canh hoặc kho có thể bảo quản trong hộp kín và đặt trong ngăn mát tủ lạnh từ 1–2 ngày. Khi hâm nóng lại, nên hâm bằng lửa nhỏ để tránh làm thịt cá bị bã.

Gợi ý các món ăn kèm hoàn hảo

Cá chẽm là món ăn linh hoạt có thể kết hợp với nhiều loại thực phẩm khác nhau, giúp bữa ăn thêm phong phú:

Món hấp xì dầu: Ăn kèm cơm trắng, rau xanh luộc và chén nước tương gừng ớt.
Món chiên sốt me: Thích hợp ăn kèm bún tươi, rau sống (xà lách, rau thơm) và bát nước canh chua thanh mát.
Món canh chua: Thường dùng nóng với cơm hoặc bún, rắc thêm tiêu và hành ngò.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Cá chẽm ăn có béo không?

Cá chẽm là thực phẩm rất ít chất béo (chủ yếu là chất béo không bão hòa có lợi) và giàu protein. Vì vậy, cá chẽm là lựa chọn tuyệt vời cho những người đang ăn kiêng hoặc muốn duy trì cân nặng khỏe mạnh. Việc tăng cân hay không phụ thuộc vào phương pháp chế biến. Các món hấp, nướng, canh sẽ tốt hơn các món chiên ngập dầu.

Cá chẽm nấu với rau gì ngon nhất?

Cá chẽm kết hợp tốt với các loại rau củ có vị chua hoặc thanh mát. Trong món canh chua, măng chua, cà chua, đậu bắp, giá đỗ và lá giang là những lựa chọn phổ biến. Đối với món hấp hoặc chiên, gừng, hành lá và thì là là các loại rau thơm lý tưởng giúp tăng hương vị.

Nên mua cá chẽm còn tươi sống hay cá phi lê đông lạnh?

Nếu có điều kiện, nên ưu tiên chọn cá chẽm tươi sống để đảm bảo hương vị ngọt tự nhiên nhất. Tuy nhiên, cá chẽm phi lê đông lạnh chất lượng cao cũng là một lựa chọn tiện lợi, miễn là chúng được bảo quản ở nhiệt độ tiêu chuẩn và rã đông đúng cách trước khi chế biến.

Thịt cá chẽm không chỉ là nguồn protein dồi dào mà còn mang lại hương vị thơm ngon khó cưỡng. Với 4 cách nấu cá chẽm ngon chi tiết đã được trình bày, cùng các mẹo sơ chế và khắc phục lỗi thường gặp, hy vọng bạn đã có đủ kiến thức và sự tự tin để chế biến thành công món ăn này. Hãy thử nghiệm các công thức trên, sáng tạo hương vị theo khẩu vị gia đình, và tận hưởng bữa ăn ấm cúng với những món cá chẽm chất lượng. Hãy vào bếp và thử ngay công thức này từ cholaithieu.com, và khám phá thêm nhiều mẹo nấu ăn hữu ích khác tại website của chúng tôi.