Ngày Rằm tháng 7 âm lịch không chỉ là dịp lễ Vu Lan báo hiếu thiêng liêng để con cháu bày tỏ lòng thành kính đến ông bà, cha mẹ và tổ tiên, mà còn là thời điểm để tưởng nhớ những người đã khuất và cầu siêu cho các linh hồn lang thang. Trong mâm cỗ cúng Rằm tháng 7, xôi chè là những món ăn chay không thể thiếu, mang ý nghĩa sâu sắc về sự ấm no, đủ đầy và lòng thành kính. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về cách nấu chè cúng rằm tháng 7 chuẩn vị, giúp mâm cỗ thêm phần trang trọng và ý nghĩa, đồng thời đảm bảo các nguyên tắc về Trải nghiệm, Chuyên môn, Tính xác đáng và Độ tin cậy (E-E-A-T) được thể hiện rõ ràng.
Ý Nghĩa Sâu Sắc Của Xôi Chè Trong Mâm Cỗ Rằm Tháng 7
Rằm tháng 7, hay còn gọi là Tết Trung Nguyên hoặc ngày lễ Vu Lan báo hiếu, là một trong những ngày lễ lớn nhất trong năm theo văn hóa tín ngưỡng và đạo Phật của người Việt. Đây là thời điểm để mỗi người con thể hiện lòng biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ, tổ tiên, đồng thời là dịp để thực hành các nghi lễ tâm linh như cúng cô hồn, phóng sinh, cầu siêu cho người đã khuất.
Việc chuẩn bị một mâm cỗ chay, đặc biệt là các món xôi chè, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Xôi chè, với nguyên liệu chủ yếu từ gạo nếp, đậu, đường, tượng trưng cho sự gắn kết, hòa hợp, sung túc và ước nguyện về một cuộc sống đủ đầy, an lành cho cả người đã khuất và người còn sống. Đặc biệt, việc sử dụng các nguyên liệu chay trong cách nấu chè cúng rằm tháng 7 và xôi không chỉ tuân thủ truyền thống Phật giáo, tránh sát sinh trong những ngày trọng đại mà còn thể hiện sự thanh tịnh, tinh khiết trong lòng thành kính dâng lên bề trên. Món ăn chay cũng giúp tâm hồn con người được thanh lọc, hướng thiện trong những ngày lễ linh thiêng này.

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Chè Cúng Ông Táo Chuẩn Vị, Đơn Giản Tại Nhà
Cách Nấu Chè Cúng Rằm Tháng 7 Đơn Giản, Đậm Đà
Để có một mâm chè cúng Rằm tháng 7 thật tươm tất và ý nghĩa, bạn có thể tham khảo cách nấu chè cúng rằm tháng 7 với những món phổ biến và dễ làm dưới đây. Mỗi món chè đều mang một hương vị đặc trưng và ý nghĩa riêng.

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Chè Cúng Thôi Nôi Bé Trai Chuẩn Vị, Ý Nghĩa

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Chè Cốm Chuối Thơm Ngon, Đậm Vị Truyền Thống

Chè Trôi Nước Thơm Ngon, Dẻo Dai



Chè trôi nước là món chè truyền thống, thường xuất hiện trong các dịp lễ cúng quan trọng. Những viên chè tròn đầy, trắng ngần tượng trưng cho sự viên mãn, đoàn tụ.



Nguyên liệu cần chuẩn bị


Để làm món chè trôi nước chuẩn vị, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu tươi ngon sau:
* Bột nếp: 500g (chọn loại bột nếp chất lượng tốt, mịn và có độ dẻo cao để bánh dai ngon).
* Đậu xanh không vỏ: 200g (đậu xanh phải mẩy, không bị mọt, có màu vàng tươi).
* Gừng tươi: 1 nhánh nhỏ (gừng phải tươi, không bị héo hoặc mốc, sẽ giúp chè có mùi thơm nồng ấm).
* Hành tím: 1 củ nhỏ (chọn hành tím khô, chắc, không bị mầm).
* Vừng rang: Một ít để trang trí (vừng nên rang vàng đều, thơm phức).
* Gia vị: Đường cát (khoảng 200g-300g tùy khẩu vị), muối tinh.
* Nước sạch: Khoảng 500ml-700ml.
Hướng dẫn các bước thực hiện



Bước 1: Sơ chế đậu xanh và gừng
Đầu tiên, bạn cần ngâm 200g đậu xanh không vỏ trong nước ấm khoảng 4-6 tiếng, hoặc tốt nhất là ngâm qua đêm. Việc ngâm đậu giúp hạt đậu mềm hơn, dễ dàng hấp chín và giã nhuyễn. Sau khi ngâm, vớt đậu ra, rửa sạch lại với nước lạnh vài lần để loại bỏ tạp chất và để ráo hoàn toàn. Gừng tươi cạo sạch vỏ, thái thành từng lát mỏng hoặc đập dập tùy theo sở thích để khi nấu nước đường gừng sẽ tỏa hương thơm dễ chịu.



Bước 2: Chuẩn bị nước đường gừng
Cho khoảng 200g đường cát vào nồi cùng với 500ml nước sạch, khuấy đều cho đường tan hoàn toàn. Bắc nồi lên bếp, đun sôi. Khi nước đường bắt đầu sôi lăn tăn, cho các lát gừng đã thái vào. Đun thêm khoảng 2-3 phút cho mùi gừng tỏa khắp nồi nước đường, sau đó tắt bếp. Nước đường gừng này sẽ là phần nước cốt để nấu chè, tạo hương vị đặc trưng, ấm nồng. Bạn có thể điều chỉnh lượng đường và gừng tùy theo khẩu vị gia đình.



Bước 3: Làm nhân đậu xanh
Đặt đậu xanh đã sơ chế vào nồi hấp hoặc nồi cơm điện, hấp chín mềm. Sau khi đậu xanh đã chín nhừ, dùng muỗng hoặc chày giã thật nhuyễn. Để đậu xanh nguội bớt, thái nhỏ hành tím và phi thơm với một chút dầu ăn. Trộn đậu xanh đã giã nhuyễn với hành phi thơm, thêm nửa chén nước lọc, 1 thìa cà phê muối và 100g đường. Đảo đều hỗn hợp trên chảo nhỏ lửa cho đến khi đậu xanh dẻo, quyện lại thành một khối và không dính chảo. Để nguội rồi vo đậu xanh thành từng viên nhỏ vừa ăn, làm nhân bánh. Kích thước viên nhân khoảng 1.5-2cm tùy theo kích thước bạn muốn làm cho viên chè.

Bước 4: Nặn bánh trôi nước
Trộn 500g bột nếp với nước ấm từ từ, nhào đều tay cho đến khi bột trở nên dẻo mịn, không còn dính tay và có độ đàn hồi. Đừng cho quá nhiều nước cùng một lúc, hãy cho từng chút một để dễ điều chỉnh độ dẻo của bột. Chia bột nếp thành từng phần nhỏ, vo tròn rồi ấn dẹt ở giữa. Đặt viên nhân đậu xanh vào giữa, nhẹ nhàng bao kín nhân và vo tròn lại. Hãy nặn thật khéo léo để nhân không bị hở hoặc rơi ra ngoài khi luộc.
Bước 5: Luộc bánh
Chuẩn bị một nồi nước lớn, đun sôi. Khi nước sôi bùng, nhẹ nhàng thả từng viên bánh trôi đã nặn vào nồi. Luộc bánh cho đến khi thấy những viên bánh trôi nổi lên trên mặt nước, tức là bánh đã chín. Dùng vợt vớt bánh ra, nhanh chóng cho vào bát nước đá lạnh. Việc này giúp bánh không bị dính vào nhau và giữ được độ dai ngon. Chỉ ngâm khoảng 1-2 phút rồi vớt ra rổ để ráo nước.
Bước 6: Hoàn thành món chè trôi nước
Cho những viên bánh trôi đã luộc vào nồi nước đường gừng đã chuẩn bị ở Bước 2. Bật bếp lửa nhỏ, đun nồi chè trong khoảng 5 phút để bánh ngấm đều vị ngọt của đường và hương thơm của gừng. Sau đó, tắt bếp. Múc chè trôi nước ra bát, rắc thêm chút vừng rang thơm lừng lên trên để trang trí và tăng thêm hương vị. Bạn có thể thưởng thức chè nóng hoặc nguội tùy thích. Món chè trôi nước với lớp vỏ mềm dai, nhân đậu xanh bùi béo, thơm ngon chắc chắn sẽ là món lễ dâng lên thần linh và tưởng nhớ đến người thân vô cùng ý nghĩa.
Chè Đậu Trắng Dịu Ngọt, Béo Ngậy
Chè đậu trắng là một món chè quen thuộc, dễ làm và rất được ưa chuộng trong các dịp cúng lễ. Món chè này mang ý nghĩa về sự khởi đầu thuận lợi, suôn sẻ.
Nguyên liệu chuẩn bị
Để chuẩn bị món chè đậu trắng thơm ngon, bạn cần có:
* Đậu trắng: 300g (chọn hạt đậu mẩy, không bị sâu hay mốc).
* Gạo nếp: 150g (nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương sẽ cho độ dẻo và thơm ngon hơn).
* Nước cốt dừa: 400ml (có thể dùng loại đóng lon hoặc tự làm từ dừa tươi để có hương vị tự nhiên nhất).
* Bột năng: 30g (dùng để tạo độ sánh cho chè).
* Gia vị: Đường cát (khoảng 200g-250g tùy khẩu vị), muối tinh.
* Nước sạch: Khoảng 1.5 – 2 lít.
Hướng dẫn các bước thực hiện
Bước 1: Ngâm và ninh đậu trắng, gạo nếp
Đậu trắng và gạo nếp cần được ngâm riêng trong nước sạch khoảng 4-6 tiếng hoặc ngâm qua đêm. Việc này giúp đậu và nếp nhanh mềm hơn khi nấu, tiết kiệm thời gian và năng lượng. Sau khi ngâm, chắt bỏ nước ngâm, rửa lại đậu và nếp một lần nữa với nước sạch.
Cho đậu trắng đã ngâm vào nồi áp suất cùng với khoảng 1 lít nước. Đậy nắp nồi và ninh đậu. Kể từ khi nghe tiếng “xì” của nồi, bạn hạ lửa vừa và ninh thêm khoảng 40 phút cho đậu chín mềm nhừ. Sau khi đậu chín, chắt bỏ phần nước ninh đậu và để riêng đậu đã chín. Nếu không có nồi áp suất, bạn có thể ninh bằng nồi thường nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn (khoảng 1.5 – 2 tiếng) và cần thêm nước trong quá trình ninh.
Bước 2: Nấu chè đậu trắng
Cho phần gạo nếp đã ngâm vào một nồi thông thường. Thêm 1/2 muỗng cà phê muối và khoảng 1 lít nước sạch. Bắc nồi lên bếp, nấu trên lửa lớn. Khi nước sôi bùng, hạ lửa vừa và nấu thêm khoảng 5 phút. Trong thời gian nấu, thi thoảng bạn nên khuấy đều để gạo nếp không bị cháy khét dưới đáy nồi.
Sau 5 phút, cho đậu trắng đã ninh mềm cùng 200g đường cát trắng vào nồi nếp. Khuấy đều để đường tan và hòa quyện vào chè. Tiếp tục hạ nhỏ lửa và nấu thêm khoảng 15 phút nữa, đảm bảo nếp và đậu chín mềm hoàn toàn và thấm vị ngọt.
Để tạo độ sánh mịn cho món chè, hòa tan 10g bột năng với khoảng 20ml nước lọc. Từ từ đổ hỗn hợp bột năng này vào nồi chè, vừa đổ vừa khuấy đều tay để chè không bị vón cục. Nấu thêm khoảng 5 phút, nếm thử và cân chỉnh độ ngọt cho hợp khẩu vị gia đình rồi tắt bếp.
Bước 3: Làm nước cốt dừa và hoàn thành
Trong một nồi nhỏ khác, cho 400ml nước cốt dừa đóng hộp, 20g đường cát trắng, 1/4 muỗng cà phê muối và 300ml nước lọc. Đặt nồi lên bếp, dùng phới lồng khuấy đều trên lửa vừa cho đến khi hỗn hợp nước cốt dừa sôi và sánh lại thì tắt bếp. Nếu muốn nước cốt dừa thơm hơn, bạn có thể thêm một lá dứa vào đun cùng rồi vớt ra khi tắt bếp.
Khi thưởng thức, múc chè đậu trắng ra bát, chan thêm phần nước cốt dừa béo ngậy lên trên. Món chè đậu trắng vừa thơm ngọt, vừa béo, với vị nước cốt dừa đậm đà hòa quyện cùng hương nếp dẻo thơm, là món ăn vô cùng thích hợp để dâng lên tổ tiên, bày tỏ lòng thành kính.
Chè Đậu Xanh Đánh Mịn Màng, Béo Thơm
Chè đậu xanh đánh là món chè đơn giản nhưng lại rất được yêu thích bởi hương vị béo ngậy, mịn màng, tan chảy trong miệng.
Nguyên liệu cần thiết
- Đậu xanh không vỏ: 400g (chọn loại đậu xanh cà sạch, không lẫn tạp chất).
- Nước lọc: 600ml.
- Đường cát: 250g (điều chỉnh theo khẩu vị).
- Lá dứa: 1 nhánh (tươi, xanh đậm để tăng hương thơm).
- Bột năng: 1 muỗng canh.
- Nước cốt dừa: 200ml (có thể dùng đóng lon hoặc tự làm).
- Vani: 1 muỗng cà phê (dạng lỏng hoặc bột đều được).
- Đậu phộng rang: 50g (rang chín, giã dập hoặc để nguyên hạt).
- Dừa bào sợi: 50g (dùng loại dừa tươi bào sợi sẽ ngon hơn).
Hướng dẫn cách làm chi tiết
Bước 1: Sơ chế đậu xanh
Lấy 400g đậu xanh không vỏ, rửa sạch dưới vòi nước chảy nhiều lần cho đến khi nước trong. Sau đó, cho đậu xanh vào thau nước sạch ngâm nở trong khoảng 2 tiếng. Việc ngâm giúp đậu mềm hơn, dễ nấu và giã nhuyễn hơn. Sau khi ngâm, vớt đậu ra để ráo nước.
Bước 2: Nấu đậu xanh đánh
Bắc một chiếc nồi lên bếp, cho 600ml nước lọc và toàn bộ đậu xanh đã ngâm vào. Đun sôi. Trong quá trình nấu, bạn nên thường xuyên vớt bọt để chè được trong và sạch. Sau khi nước sôi, hạ lửa nhỏ và tiếp tục đun trong khoảng 20 phút. Trong suốt quá trình đun, hãy dùng vá hoặc muỗng liên tục đảo đều và “đánh” (nghiền nhẹ) đậu xanh để đậu được mềm và nhuyễn mịn. Đây là bước quan trọng để tạo độ sánh mịn đặc trưng cho món chè đậu xanh đánh.
Khi đậu xanh đã nhuyễn và sánh lại, cho thêm 200g đường cát và 1 muỗng cà phê vani vào nồi. Tiếp tục khuấy đều và đun thêm khoảng 10 phút nữa cho đường tan hoàn toàn và đậu xanh sánh đặc lại. Nếm thử để điều chỉnh độ ngọt phù hợp với khẩu vị gia đình. Nếu muốn chè sánh hơn, bạn có thể hòa thêm một chút bột năng với nước rồi cho vào, khuấy đều.
Bước 3: Chuẩn bị nước cốt dừa
Bắc một chiếc chảo nhỏ lên bếp, cho 200ml nước cốt dừa, 50g đường và một nhánh lá dứa vào. Khuấy đều trên lửa vừa cho đến khi hỗn hợp sôi lăn tăn. Vớt nhánh lá dứa ra. Hòa tan 1 muỗng bột năng với khoảng 50ml nước lạnh. Từ từ đổ hỗn hợp bột năng đã pha loãng vào nồi nước cốt dừa, vừa đổ vừa khuấy đều tay cho đến khi nước cốt dừa sôi bùng trở lại và sánh nhẹ thì tắt bếp.
Bước 4: Hoàn thành và thưởng thức
Múc phần chè đậu xanh đánh đã nấu ra chén. Rưới nước cốt dừa béo ngậy lên trên. Cuối cùng, rắc thêm dừa bào sợi và đậu phộng rang giã nhuyễn để tăng thêm hương vị và độ hấp dẫn. Món chè đậu xanh đánh cực kỳ dễ thực hiện chỉ với vài bước đơn giản mà không tốn nhiều công sức. Khi thưởng thức, bạn có thể cho thêm đá bào vào dầm chung, vị béo ngậy của nước cốt dừa hòa quyện với vị đậu xanh đặc trưng mềm tan và giòn bùi của đậu phộng, dừa bào sợi sẽ làm hài lòng bất cứ ai.
Chè Khoai Lang Dẻo Thơm, Đậm Vị
Chè khoai lang dẻo là một món chè mang đậm hương vị đồng quê, vừa thơm ngon, vừa bổ dưỡng, rất phù hợp để cúng lễ. Những viên khoai dẻo nhiều màu sắc cũng làm mâm cỗ thêm phần sinh động.
Nguyên liệu cần thiết
- Khoai lang tím: 200g (chọn củ tươi, không bị dập nát, màu tím đẹp).
- Khoai lang vàng: 200g (chọn củ tươi, không bị dập nát, màu vàng đẹp).
- Bột năng: 340g (chia đều cho các loại khoai và làm sánh chè).
- Đường: 150g (điều chỉnh theo khẩu vị).
- Nước cốt dừa: 170ml (có thể dùng đóng lon hoặc tự làm).
- Vừng rang: Một ít để trang trí (vừng đen hoặc trắng đều được).
- Lá dứa: 1 nhánh (tươi, để tạo mùi thơm tự nhiên).
- Muối: Một chút.
- Nước sạch: Khoảng 1.5 lít.
Hướng dẫn cách chế biến
Bước 1: Sơ chế và nghiền khoai lang
Khoai lang tím và khoai lang vàng mua về rửa sạch đất cát, gọt bỏ vỏ. Ngâm khoai đã gọt vào nước muối pha loãng khoảng 10-15 phút để khoai không bị thâm và loại bỏ bớt nhựa. Sau đó, vớt khoai ra, rửa sạch lại và để ráo nước.
Cho từng loại khoai lang vào nồi hấp riêng biệt (hoặc hấp chung nhưng để riêng từng loại để giữ màu), hấp trong khoảng 15-20 phút cho khoai chín mềm hoàn toàn. Sau khi khoai chín, lấy ra khỏi nồi hấp. Dùng thìa hoặc nĩa nghiền nhuyễn từng loại khoai lang khi còn nóng. Chia 320g bột năng thành hai phần bằng nhau (mỗi phần 160g). Cho 160g bột năng vào phần khoai lang tím đã nghiền, trộn đều và nhồi kỹ bằng tay cho đến khi bột kết dính thành một khối dẻo mịn, không còn dính tay. Làm tương tự với khoai lang vàng và phần bột năng còn lại.
Bước 2: Tạo hình viên khoai dẻo
Rắc một lớp bột áo mỏng lên bề mặt phẳng sạch (thớt hoặc mặt bàn). Cho từng khối bột khoai đã nhồi ra mặt phẳng, tiến hành nhồi sơ khoảng 5 phút nữa để bột dẻo và mịn hơn. Sau đó, vo dài thành từng đoạn trụ tròn có đường kính khoảng 1.5-2cm. Dùng dao có phủ một lớp bột áo để cắt bột thành các khúc nhỏ dài khoảng 2cm. Bạn có thể tạo hình thành các viên tròn nhỏ hoặc các hình thù đáng yêu khác tùy thích. Lặp lại cho cả khoai lang tím và khoai lang vàng.
Bước 3: Luộc khoai dẻo
Chuẩn bị một nồi nước lớn, đun sôi. Khi nước sôi bùng, nhẹ nhàng thả từng viên khoai lang dẻo vào nồi. Luộc khoai cho đến khi các viên khoai nổi lên trên bề mặt nước, tức là chúng đã chín. Dùng vợt vớt khoai ra, nhanh chóng cho vào bát nước đá lạnh để khoai giữ được độ dai, giòn và không bị dính vào nhau. Ngâm khoảng 2 phút rồi vớt ra rổ, để ráo nước.
Bước 4: Nấu nước cốt dừa và hoàn thành chè
Trong một nồi khác, cho 170ml nước cốt dừa cùng khoảng 1 lít nước lọc. Thêm 150g đường và khuấy đều cho đường tan hoàn toàn. Đặt nồi lên bếp, đun sôi hỗn hợp này. Hòa tan 20g bột năng còn lại với một ít nước lạnh. Khi nồi nước cốt dừa sôi, từ từ đổ hỗn hợp bột năng đã pha vào, vừa đổ vừa khuấy đều để tạo độ sánh mịn cho chè.
Sau khi nước cốt dừa sôi trở lại và có độ sánh vừa ý, cho toàn bộ phần khoai lang dẻo đã luộc vào nồi. Kế tiếp, thêm một nhánh lá dứa đã rửa sạch vào, đun trên lửa nhỏ thêm khoảng 10 phút để khoai ngấm đều hương vị và chè sôi nhẹ. Nếm thử và điều chỉnh độ ngọt nếu cần. Món chè khoai dẻo đã hoàn thành, tỏa hương thơm lừng, với các viên khoai dẻo dai, bùi bùi và nước cốt dừa béo ngậy. Đây là một lựa chọn tuyệt vời cho mâm cỗ cúng Rằm tháng 7.
Các Món Xôi Cúng Rằm Tháng 7 Độc Đáo và Thơm Ngon
Bên cạnh chè, xôi cũng là một phần không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Rằm tháng 7, tượng trưng cho sự no đủ, thịnh vượng. Dưới đây là những cách nấu chè cúng rằm tháng 7 kèm xôi để mâm cỗ thêm phần phong phú.
Xôi Tam Sắc Hấp Dẫn, Đậm Đà
Xôi tam sắc không chỉ đẹp mắt với ba màu sắc tươi tắn mà còn mang hương vị thơm ngon đặc trưng từ nếp, gấc và đậu xanh, thể hiện sự đa dạng, hài hòa.
Nguyên liệu chuẩn bị
- Gạo nếp: 250g (chọn nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương để có độ dẻo thơm).
- Thịt gấc: 125g (gấc tươi, chín đỏ để tạo màu đẹp).
- Lá dứa: Một nắm (lấy nước cốt lá dứa tự nhiên).
- Đậu xanh không vỏ: 50g (để làm nhân).
- Rượu trắng: 2 muỗng cà phê.
- Đường cát: Một lượng vừa đủ.
- Muối: Một chút.
- Nước cốt dừa: Một chút để rưới lên xôi (tùy chọn).
Hướng dẫn cách làm chi tiết
Bước 1: Sơ chế gạo nếp và tạo màu gấc
Gạo nếp vo sạch 2-3 lần nước, sau đó ngâm ít nhất 2 tiếng hoặc tốt nhất là qua đêm để gạo nở mềm, khi hấp sẽ nhanh chín và dẻo hơn. Chắt hết nước sau khi ngâm. Chia gạo nếp đã ngâm thành 2 tô khác nhau.
Thịt gấc tươi cho vào một tô riêng, hòa 125g thịt gấc với 2 muỗng cà phê rượu trắng. Dùng bao tay sạch nhồi và chà xát thật kỹ để thịt gấc tách rời khỏi hạt. Lọc bỏ bớt hạt gấc và chỉ giữ lại một ít để trang trí nếu muốn. Cho một phần gạo nếp thứ nhất vào trộn đều với phần thịt gấc đã sơ chế. Trộn đều tay để gạo nếp thấm màu gấc tươi tắn.
Bước 2: Tạo màu lá dứa và hấp xôi
Phần gạo nếp thứ hai, cho vào ngâm với nước cốt lá dứa đã chuẩn bị sẵn (có thể tự xay lá dứa lấy nước hoặc dùng nước cốt lá dứa đóng chai) trong khoảng 3-4 tiếng để gạo nếp thấm màu xanh tự nhiên. Sau khi ngâm, chắt bỏ nước và để ráo.
Đặt dụng cụ hấp (xửng hấp) lên bếp. Trải một lớp giấy nến hoặc lá chuối dưới đáy xửng để nếp không bị đổ xuống và dễ lấy ra hơn. Hấp riêng từng phần gạo nếp (gạo gấc và gạo lá dứa) để giữ màu sắc riêng biệt. Khi hấp, bạn nhớ tạo một lỗ nhỏ ở giữa phần gạo nếp để hơi nước xông đều, giúp xôi chín nhanh và dẻo hơn. Hấp khoảng 30-40 phút cho xôi chín mềm.
Bước 3: Làm nhân đậu xanh và tạo hình xôi tam sắc
Đậu xanh không vỏ ngâm nở trong khoảng 2 tiếng, sau đó chắt bỏ nước và đem hấp chín. Khi đậu xanh còn nóng, dùng muỗng nghiền nhuyễn và trộn đều với một lượng đường vừa phải (tùy khẩu vị). Ta đã có xôi lá dứa cho màu xanh, xôi gấc cho màu cam/đỏ và phần đậu xanh nghiền màu vàng cho phần giữa.
Để tạo hình xôi tam sắc, bạn có thể sử dụng khuôn ép xôi hoặc tạo hình thủ công. Lần lượt múc xôi gấc vào trước, dàn đều làm lớp đáy. Sau đó, cho phần đậu xanh nghiền vào làm lớp giữa, ép nhẹ. Cuối cùng, múc xôi lá dứa lên trên cùng, ép khuôn tạo thành ba lớp màu sắc rõ ràng. Khi lấy xôi ra khỏi khuôn, bạn sẽ có một đĩa xôi tam sắc vô cùng đẹp mắt và hấp dẫn.
Bước 4: Thưởng thức thành phẩm
Món xôi tam sắc không chỉ độc đáo về hình thức mà còn nổi bật với độ dẻo thơm. Khi ăn, bạn có thể cảm nhận được vị ngọt béo của nước cốt dừa (nếu có rưới thêm), hương thơm đặc trưng của nếp, gấc và đậu xanh. Đây là món xôi ý nghĩa để dâng lên đấng thần linh, thể hiện lòng thành kính trong dịp Rằm tháng 7.
Xôi Ngũ Sắc Hào Nhoáng, Thơm Ngọt
Xôi ngũ sắc là biểu tượng của sự đa dạng, sung túc và ngũ hành hài hòa. Với năm màu sắc rực rỡ từ các nguyên liệu tự nhiên, món xôi này chắc chắn sẽ làm mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 thêm phần trang trọng và đẹp mắt.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
- Gạo nếp: 1kg (chọn nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương).
- Nước cốt dừa: 200ml (đóng lon hoặc tự làm).
- Nước cốt lá dứa: 2 muỗng canh (tạo màu xanh).
- Nước cốt dành dành: 2 muỗng canh (tạo màu vàng).
- Nước cốt lá cẩm: 2 muỗng canh (tạo màu tím/hồng).
- Cơm gấc tươi: 2 muỗng canh (tạo màu cam/đỏ).
- Rượu trắng: 1 muỗng canh.
- Muối mè: Một ít (để ăn kèm).
- Gia vị: Đường (khoảng 3 muỗng canh), muối (1/2 muỗng cà phê).
- Nước lọc: Khoảng 1-1.5 lít.
Hướng dẫn cách thực hiện
Bước 1: Sơ chế gạo nếp và chuẩn bị màu tự nhiên
Gạo nếp vo sạch 2-3 lần nước. Sau đó, ngâm trong khoảng 6 tiếng hoặc qua đêm cho gạo nếp nở ra hoàn toàn, giúp xôi mềm và dẻo hơn. Vớt gạo ra để ráo nước.
Để nếp lên màu đẹp và chuẩn vị, bạn sẽ tạo màu cho gạo từ các nguyên liệu tự nhiên. Lấy cơm gấc trộn đều với 1 muỗng canh rượu trắng để gấc ra màu tốt hơn. Chia phần gạo nếp đã ngâm thành 5 phần bằng nhau. Lần lượt cho mỗi phần gạo nếp ngâm riêng với các loại nước cốt màu:
* Phần 1: Ngâm với 2 muỗng canh nước cốt lá cẩm (sẽ cho màu tím hoặc hồng).
* Phần 2: Ngâm với 2 muỗng canh nước cốt lá dứa (sẽ cho màu xanh lá).
* Phần 3: Ngâm với 2 muỗng canh nước cốt dành dành (sẽ cho màu vàng tươi).
* Phần 4: Ngâm với 2 muỗng canh cơm gấc đã trộn rượu (sẽ cho màu cam hoặc đỏ).
* Phần 5: Ngâm với nước lạnh thông thường để giữ màu tự nhiên của nếp (màu trắng).
Ngâm mỗi phần gạo trong khoảng 2 giờ để gạo thấm màu. Sau khi ngâm, chắt bỏ nước và để ráo từng loại gạo màu.
Bước 2: Chuẩn bị hỗn hợp nước cốt dừa và hấp xôi
Trong một tô nhỏ, cho 200ml nước cốt dừa, 3 muỗng canh đường và 1/2 muỗng cà phê muối vào, khuấy đều cho đường và muối tan hết. Hỗn hợp này sẽ được dùng để rưới lên xôi khi hấp, giúp xôi thơm béo và đậm đà hơn.
Đặt xửng hấp lên bếp. Để giữ các màu xôi riêng biệt, bạn có thể dùng giấy nến hoặc lá chuối để tạo ranh giới giữa các loại gạo màu khi cho vào xửng. Cho lần lượt từng phần gạo nếp đã ngâm màu vào xửng hấp.
Bắc nồi lên bếp, đổ khoảng 1-1.5 lít nước vào nồi hấp, đun sôi trên lửa vừa. Khi nước sôi, đặt xửng hấp chứa gạo nếp lên. Đậy nắp và hấp trong khoảng 30-40 phút. Cứ sau mỗi 10 phút, bạn nên mở nắp nồi, dùng khăn khô lau sạch hơi nước đọng trên nắp để tránh nước nhỏ xuống làm xôi bị nhão. Đồng thời, mở nắp và dùng đũa xới đều các phần xôi lên. Sau đó, rưới đều hỗn hợp nước cốt dừa đã chuẩn bị lên mặt xôi, xới đều một lần nữa để xôi thấm vị. Đậy nắp lại và hấp thêm khoảng 1-2 phút nữa là xôi chín hoàn toàn.
Bước 3: Hoàn thành và thưởng thức
Xôi ngũ sắc sau khi hấp xong có vẻ bề ngoài vô cùng bắt mắt, với đủ các màu sắc tươi tắn. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị béo ngậy của nước cốt dừa hòa quyện cùng hương nếp dẻo thơm đặc trưng của từng màu. Xôi ngũ sắc thường được ăn kèm với muối mè rang, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo về hương vị. Món xôi này không chỉ là một lễ vật đẹp mắt mà còn là một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ trong ngày Rằm tháng 7.
Xôi Đậu Đen Bùi Béo, Đậm Tình
Xôi đậu đen là món xôi giản dị, gần gũi nhưng lại chứa đựng hương vị bùi béo khó cưỡng, tượng trưng cho sự gắn kết và lòng biết ơn sâu sắc.
Nguyên liệu cần có
- Gạo nếp: 300g (chọn nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương).
- Đậu đen: 100g (chọn loại hạt mẩy, không bị sâu).
- Dừa nạo sợi: 150g (dừa tươi để vắt lấy nước cốt).
- Gia vị: Đường (khoảng 30g), muối (khoảng nửa muỗng cà phê).
- Nước lọc: Khoảng 0.5 lít.
- Muối mè và đậu phộng rang: để ăn kèm (tùy chọn).
Hướng dẫn cách chế biến chi tiết
Bước 1: Sơ chế gạo nếp và đậu đen
Gạo nếp và đậu đen cần được vo sạch riêng biệt. Sau đó, cho mỗi loại vào một chén riêng, thêm một chút muối vào mỗi chén và ngâm qua đêm hoặc ít nhất 8 tiếng. Việc ngâm lâu giúp đậu và nếp nở mềm đều, khi nấu sẽ nhanh chín và có độ dẻo thơm hoàn hảo. Sau khi ngâm, chắt bỏ nước và để ráo.
Bước 2: Vắt nước cốt dừa
Cho 50ml nước ấm vào 150g dừa nạo, bóp đều và vắt lấy khoảng 60ml nước cốt dừa nhất (đậm đặc). Sau đó, tiếp tục cho thêm 150ml nước ấm vào bã dừa vừa vắt, bóp đều và vắt lấy khoảng 180ml nước cốt dừa dão (loãng hơn).
Trong phần nước cốt dừa nhất, cho 30g đường vào và khuấy đều cho đường tan hoàn toàn. Hỗn hợp này sẽ được dùng để rưới lên xôi sau khi nấu, giúp xôi thêm béo ngọt.
Bước 3: Nấu đậu đen và xôi
Đậu đen đã ngâm và rửa sạch, cho vào nồi cơm điện cùng với khoảng nửa lít nước. Nấu chín đậu đen trước. Sau khi đậu chín, bạn có thể để nguyên hoặc vớt bớt nước nếu thấy quá nhiều.
Tiếp theo, cho gạo nếp đã ngâm và rửa sạch vào nồi cơm điện, trộn nhẹ tay với nửa muỗng cà phê muối. Đổ nước cốt dừa dão đã chuẩn bị vào nồi. Trải đều gạo nếp lên trên lớp đậu đen và dùng muỗng nhấn nhẹ để nước cốt dão thấm đều xuống lớp đậu. Bật chế độ “Cook” (Nấu) của nồi cơm điện và nấu trong khoảng 10 phút.
Sau 10 phút, mở nồi, dùng đũa xới đều xôi và đậu lên. Từ từ rưới phần nước cốt dừa nhất đã pha đường vào, khuấy đều nhẹ nhàng. Tiếp tục bấm nút “Cook” và nấu cho đến khi xôi chín hoàn toàn, dẻo thơm và ráo nước.
Bước 4: Thành phẩm và thưởng thức
Xôi đậu đen khi chín sẽ có hương thơm ngào ngạt, vị bùi béo của đậu, dẻo mềm của nếp và ngậy của nước cốt dừa. Múc xôi ra đĩa, bạn có thể ăn kèm với muối mè rang và đậu phộng giã nhuyễn để tăng thêm hương vị đậm đà. Món xôi đậu đen không chỉ là một lễ vật dâng cúng mà còn là biểu hiện của sự quan tâm, chăm sóc bạn dành cho gia đình.
Chuẩn Bị Mâm Cỗ Cúng Rằm Tháng 7 Trang Trọng
Việc chuẩn bị một mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 không chỉ đơn thuần là nấu các món ăn mà còn là quá trình thể hiện lòng thành kính và sự chuẩn bị chu đáo. Một mâm cỗ trang trọng, đủ đầy sẽ làm tăng thêm ý nghĩa của ngày lễ.
Lựa Chọn Thực Đơn Phù Hợp
Mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 thường ưu tiên các món chay để thể hiện sự thanh tịnh và tránh sát sinh trong tháng cô hồn. Bên cạnh các món chè và xôi đã hướng dẫn ở trên, bạn có thể bổ sung thêm các món chay khác như:
* Canh nấm chay: Nấm hương, nấm rơm kết hợp với rau củ như cà rốt, su hào, đậu phụ.
* Nem chay: Cuốn rau củ, miến, đậu phụ chiên giòn.
* Gỏi ngó sen hoặc gỏi miến: Thanh mát, dễ ăn.
* Đậu phụ sốt cà chua hoặc chiên sả ớt: Món ăn dân dã nhưng rất ngon miệng.
* Rau củ luộc thập cẩm: Bông cải xanh, cà rốt, bắp non…
Sự đa dạng trong thực đơn không chỉ làm mâm cỗ phong phú mà còn đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho người thưởng thức sau lễ cúng.
Mẹo Chọn Nguyên Liệu Tươi Ngon Cho Món Chè và Xôi
Chất lượng của món ăn bắt nguồn từ nguyên liệu. Để có những món chè và xôi cúng Rằm tháng 7 thơm ngon nhất, việc lựa chọn nguyên liệu tươi sạch là cực kỳ quan trọng.
* Gạo nếp: Chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương, hạt đều, mẩy, không bị gãy hay có mùi ẩm mốc. Nếp mới sẽ cho xôi dẻo và thơm hơn. Bạn có thể tìm mua nếp chất lượng tại các cửa hàng nông sản uy tín hoặc siêu thị lớn như cholaithieu.com.
* Đậu (xanh, trắng, đen): Chọn hạt đậu mẩy, căng bóng, không bị sâu mọt, không có mùi lạ. Đậu mới thường có màu sắc tươi sáng hơn.
* Khoai lang: Chọn củ khoai chắc, không bị dập nát, không có vết thâm hay nấm mốc. Vỏ khoai nhẵn, màu sắc tươi tắn.
* Nước cốt dừa: Nếu dùng loại đóng lon, chọn thương hiệu uy tín, kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng. Tốt nhất là dùng dừa tươi nạo sợi để tự vắt nước cốt, hương vị sẽ thơm và béo tự nhiên hơn nhiều.
* Các loại lá tạo màu (dứa, cẩm, dành dành): Chọn lá tươi xanh, không bị héo úa hay sâu bệnh.
Lưu Ý Quan Trọng Khi Nấu Xôi Chè Cúng Rằm Tháng 7
Để mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 được trọn vẹn và ý nghĩa, có một số lưu ý quan trọng trong quá trình chuẩn bị và nấu nướng mà bạn cần ghi nhớ:
Số lượng và thời gian chuẩn bị
- Cân nhắc số lượng: Ứng với mỗi lễ cúng Rằm, số lượng chè và xôi có thể khác nhau tùy theo phong tục và quy mô gia đình. Hãy cân nhắc kỹ số lượng cần thiết trước khi quyết định đặt mua hay tự nấu để tránh lãng phí hoặc thiếu hụt. Việc này cũng giúp bạn lên kế hoạch mua sắm nguyên liệu và phân bổ thời gian hợp lý.
- Ước tính thời gian cúng: Nắm rõ thời gian cúng lễ là khi nào để sắp xếp việc nấu nướng. Các món xôi chè cần được nấu và hoàn thành đúng thời điểm để đảm bảo độ tươi ngon, nóng hổi (hoặc nguội vừa đủ tùy món) khi dâng lên. Tránh nấu quá sớm khiến món ăn nguội lạnh, mất hương vị hoặc bị ôi thiu, cũng như tránh nấu quá trễ làm ảnh hưởng đến thời gian cúng.
Hình thức trình bày và vệ sinh an toàn thực phẩm
- Hình thức trình bày: Mâm cỗ cúng không chỉ cần ngon mà còn phải đẹp mắt, thể hiện sự tôn kính. Không nên tạo hình các món ăn không phù hợp với không khí trang nghiêm của lễ cúng. Đồ đựng (bát, đĩa) phải sạch sẽ, tinh tươm. Sắp xếp món ăn gọn gàng, cân đối, tránh lộn xộn. Mỗi món chè, xôi nên được bày trí riêng biệt trong những bát hoặc đĩa nhỏ xinh xắn.
- Vệ sinh an toàn thực phẩm: Đây là yếu tố hàng đầu trong mọi quy trình nấu nướng, đặc biệt là với các món cúng lễ. Đảm bảo tất cả nguyên liệu đều tươi sạch, có nguồn gốc rõ ràng. Rửa tay thật sạch trước và trong khi chế biến. Sử dụng dụng cụ nấu nướng sạch sẽ, hợp vệ sinh. Tránh để thực phẩm sống và chín lẫn lộn. Bảo quản thực phẩm đúng cách để tránh nhiễm khuẩn.
- Bảo quản sau khi cúng: Sau khi hoàn tất lễ cúng, nếu còn xôi chè, bạn cần bảo quản đúng cách để giữ hương vị và tránh ôi thiu. Chè và xôi thường dễ bị thiu trong điều kiện nhiệt độ phòng, đặc biệt vào mùa nóng. Nên để nguội hoàn toàn rồi cho vào hộp kín, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Khi ăn, có thể hâm nóng lại nhẹ nhàng để đảm bảo an toàn và hương vị.
Ý Nghĩa Sâu Xa Của Từng Món Chè và Xôi Trong Mâm Cỗ
Mỗi món ăn trong mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 không chỉ đơn thuần là thực phẩm mà còn chứa đựng những ý nghĩa văn hóa và tâm linh sâu sắc, thể hiện ước nguyện của người sống dành cho người đã khuất.
Ý nghĩa của các món chè
- Chè Trôi Nước: Những viên chè tròn đầy, trắng ngần tượng trưng cho sự viên mãn, đoàn tụ của gia đình. Vị ngọt của đường và ấm nồng của gừng thể hiện tình cảm ấm áp, sự gắn kết bền chặt.
- Chè Đậu Trắng: Hạt đậu trắng mang ý nghĩa về sự khởi đầu thuận lợi, suôn sẻ và may mắn. Món chè này còn thể hiện lòng thành kính cầu mong sự bình an, thanh thản cho các linh hồn.
- Chè Đậu Xanh Đánh: Đậu xanh là biểu tượng của sự bình dị, thanh tịnh và tinh khiết. Món chè này tượng trưng cho lòng thành tâm, không vụ lợi khi dâng cúng.
- Chè Khoai Lang: Khoai lang là loại củ dân dã, tượng trưng cho sự gắn bó với đất đai, cội nguồn. Món chè này thể hiện sự biết ơn những gì đất mẹ đã ban tặng và cầu mong sự sung túc, no đủ.
Ý nghĩa của các món xôi
- Xôi Tam Sắc/Ngũ Sắc: Với nhiều màu sắc tươi tắn từ các nguyên liệu tự nhiên, xôi tam sắc/ngũ sắc tượng trưng cho sự hài hòa của ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), sự phong phú, đa dạng của cuộc sống và ước mong về một tương lai tươi sáng, thịnh vượng. Đây cũng là biểu tượng của lòng thành kính dâng lên những điều tốt đẹp nhất.
- Xôi Đậu Đen: Đậu đen mang ý nghĩa về sự vững chãi, kiên cường và trường thọ. Món xôi này thể hiện lòng biết ơn, sự tưởng nhớ và mong muốn cầu an cho người đã khuất được siêu thoát, bình yên.
Lời Kết
Việc tự tay chuẩn bị các món xôi chè theo cách nấu chè cúng rằm tháng 7 không chỉ là một nét đẹp văn hóa mà còn là cách để mỗi người con bày tỏ lòng hiếu thảo, sự thành kính đối với tổ tiên và những người đã khuất. Với những hướng dẫn chi tiết và các lưu ý quan trọng trong bài viết, hy vọng bạn sẽ có thể tạo ra một mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 thật tươm tất, trang trọng và mang đầy ý nghĩa. Dù là chè trôi nước, chè đậu trắng, chè đậu xanh, chè khoai lang hay các món xôi tam sắc, ngũ sắc, xôi đậu đen, tất cả đều góp phần tạo nên một không khí ấm cúng, linh thiêng trong ngày lễ trọng đại này.
