Bạch quả, hay còn gọi là ngân hạnh, là một nguyên liệu quý với nhiều lợi ích cho sức khỏe, thường xuất hiện trong các món chè, món hầm bổ dưỡng. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất khiến nhiều người e ngại khi chế biến là vị đắng đặc trưng. Việc tìm hiểu cách nấu bạch quả không bị đắng là chìa khóa để tận hưởng trọn vẹn hương vị bùi béo và giá trị dinh dưỡng của loại hạt này. Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn chi tiết và toàn diện nhất.
Tóm tắt các bước chính để nấu bạch quả không đắng

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Canh Khoai Tây Cà Rốt Ngon Ngọt Cho Gia Đình?
- Sơ chế vỏ: Dùng chày hoặc kìm đập nhẹ để làm vỡ lớp vỏ cứng bên ngoài, lấy phần nhân hạt bên trong.
- Luộc sơ bộ: Cho hạt bạch quả vào nồi nước sôi có pha chút muối và luộc trong khoảng 5-7 phút để lớp vỏ lụa mềm ra.
- Tách tim hạt: Sau khi luộc, vớt bạch quả ra, tách đôi hạt và dùng tăm hoặc đầu dao nhọn cẩn thận lấy bỏ phần tim màu xanh ở giữa. Đây là bước quyết định để loại bỏ phần lớn vị đắng.
- Ngâm và luộc lại: Ngâm bạch quả đã tách tim vào nước lạnh khoảng 1-2 giờ hoặc luộc lại lần hai trong 10-15 phút để khử vị đắng còn sót lại.
Tại sao bạch quả lại có vị đắng? Hiểu rõ nguyên nhân

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Cháo Bằng Gạo Tẻ Sánh Mịn, Không Vón Cục?
Hiểu được nguồn gốc của vị đắng sẽ giúp bạn áp dụng các phương pháp sơ chế một cách hiệu quả hơn. Vị đắng của bạch quả không phải là một khiếm khuyết mà là cơ chế tự vệ tự nhiên của loài cây này, giúp nó chống lại sâu bệnh và động vật ăn cỏ.
Nguyên nhân chính gây ra vị đắng đến từ hai yếu tố. Thứ nhất là các hợp chất ancaloit và ginkgolic acid phân bổ trong toàn bộ nhân hạt. Mặc dù các chất này có hàm lượng không quá cao, chúng vẫn góp phần tạo nên vị nhân nhẩn đặc trưng.
Yếu tố thứ hai và cũng là nguồn gốc gây đắng chủ yếu chính là phần tim bạch quả, hay còn gọi là phôi mầm. Phần lõi nhỏ màu xanh lục này chứa hàm lượng các hợp chất gây đắng cô đặc nhất. Nếu không được loại bỏ triệt để, dù bạn có ngâm hay luộc kỹ đến đâu, món ăn cuối cùng vẫn sẽ lưu lại vị đắng khó chịu, làm hỏng trải nghiệm ẩm thực. Vì vậy, việc loại bỏ tim hạt là bước không thể bỏ qua trong mọi cách sơ chế bạch quả.
Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Cháo Hến Cho Bà Bầu Thơm Ngon, Bổ Dưỡng
Quá trình sơ chế bạch quả không đòi hỏi những dụng cụ phức tạp. Hầu hết chúng đều là những vật dụng quen thuộc trong gian bếp của mỗi gia đình.
Về nguyên liệu, bạn chỉ cần chuẩn bị bạch quả tươi hoặc khô, cùng với một ít muối ăn. Muối không chỉ giúp làm sạch mà còn có tác dụng hỗ trợ quá trình khử đắng trong khi luộc.
Về dụng cụ, bạn sẽ cần một chiếc chày nhỏ hoặc kìm để tách lớp vỏ cứng. Một con dao nhỏ và một cây tăm sẽ rất hữu ích cho công đoạn lấy tim hạt. Ngoài ra, hãy chuẩn bị một chiếc nồi đủ lớn để luộc và một tô nước lạnh để ngâm hạt sau khi xử lý. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp quy trình diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng hơn.
Hướng dẫn chi tiết cách nấu bạch quả không bị đắng
Đây là phần quan trọng nhất, trình bày chi tiết từng bước trong quy trình xử lý bạch quả để đảm bảo thành phẩm hoàn toàn không còn vị đắng, giữ lại trọn vẹn vị bùi, dẻo đặc trưng. Hãy kiên nhẫn thực hiện theo từng công đoạn để đạt kết quả tốt nhất.
Bước 1: Sơ chế vỏ bạch quả đúng cách
Công đoạn đầu tiên phụ thuộc vào việc bạn sử dụng bạch quả tươi hay bạch quả đã được phơi khô. Đối với bạch quả tươi còn lớp vỏ thịt mềm bên ngoài, bạn cần đeo găng tay để tránh nhựa cây gây kích ứng da. Hãy rửa sạch, sau đó dùng dao khía nhẹ và loại bỏ lớp vỏ thịt này.
Đối với bạch quả khô đã loại bỏ vỏ thịt, chỉ còn lại lớp vỏ cứng, công việc sẽ đơn giản hơn. Bạn có thể dùng chày đập nhẹ lên từng hạt hoặc dùng kìm bấm hạt. Lưu ý chỉ dùng một lực vừa đủ để làm nứt vỏ, tránh làm nát nhân hạt bên trong. Sau khi vỏ nứt, bạn có thể dễ dàng tách ra để lấy nhân.
Bước 2: Luộc sơ bộ để làm mềm và giảm đắng lần đầu
Sau khi đã có được phần nhân bạch quả, bạn hãy cho tất cả vào một nồi nước. Thêm vào một muỗng cà phê muối và đun sôi. Kể từ lúc nước sôi, bạn hãy luộc hạt trong khoảng 5 đến 7 phút.
Mục đích của bước này có hai tác dụng chính. Thứ nhất, nhiệt độ cao sẽ giúp làm mềm lớp vỏ lụa màu nâu bao bọc bên ngoài nhân hạt, giúp cho việc bóc tách ở bước tiếp theo trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Thứ hai, quá trình luộc với muối sẽ bắt đầu quá trình loại bỏ một phần các hợp chất gây đắng hòa tan trong nước.
Bước 3: Tách vỏ lụa và loại bỏ tim bạch quả – Bước quan trọng nhất
Đây chính là công đoạn then chốt quyết định sự thành bại của cách nấu bạch quả không bị đắng. Sau khi luộc sơ, bạn vớt bạch quả ra và xả qua nước lạnh để giảm nhiệt, giúp dễ thao tác hơn. Lúc này, lớp vỏ lụa đã mềm và bạn có thể dùng tay miết nhẹ để loại bỏ chúng.
Tiếp theo, dùng một con dao nhỏ, cẩn thận chẻ đôi nhân bạch quả theo chiều dọc. Bạn sẽ thấy một lõi mầm nhỏ màu xanh lục nằm ở chính giữa, đó là tim bạch quả. Hãy dùng đầu nhọn của dao hoặc một cây tăm để khều và loại bỏ hoàn toàn phần tim này ra khỏi cả hai nửa hạt. Phải đảm bảo không còn sót lại bất kỳ mảnh tim nào vì chúng là nguồn gốc chính của vị đắng.
Bước 4: Ngâm và luộc lần hai để khử đắng triệt để
Dù đã loại bỏ tim, một lượng nhỏ chất đắng vẫn còn tồn tại trong thịt hạt. Để xử lý triệt để, bạn cần thực hiện thêm một công đoạn làm sạch cuối cùng. Hãy ngâm toàn bộ số bạch quả đã được làm sạch tim vào một tô nước lạnh trong khoảng 1 đến 2 giờ. Việc này giúp các chất đắng còn lại tiếp tục được hòa tan ra ngoài.
Để chắc chắn hơn, sau khi ngâm, bạn có thể tiến hành luộc lại bạch quả lần thứ hai. Lần này, bạn chỉ cần luộc trong nước sạch khoảng 10-15 phút. Sau bước này, bạch quả đã hoàn toàn sẵn sàng để chế biến thành các món ăn thơm ngon mà không lo bị đắng. Bạn có thể nếm thử một hạt để kiểm tra, sẽ chỉ còn lại vị bùi dẻo thuần túy.
Các phương pháp khử đắng bạch quả nâng cao
Ngoài phương pháp luộc và lấy tim cơ bản, còn có một số mẹo dân gian và kỹ thuật khác có thể giúp bạn tăng cường hiệu quả khử đắng, đặc biệt với những lô bạch quả có vị đắng gắt hơn bình thường.
Phương pháp rang trên chảo
Rang là một phương pháp sử dụng nhiệt khô để xử lý bạch quả. Sau khi đã tách vỏ cứng, bạn cho hạt bạch quả vào một chiếc chảo gang và rang trên lửa nhỏ. Đảo đều tay liên tục cho đến khi lớp vỏ lụa tự bong ra và hạt có màu vàng nhẹ.
Nhiệt độ cao từ việc rang giúp biến đổi một số hợp chất gây đắng, làm giảm vị đắng một cách tự nhiên. Sau khi rang, bạn để nguội, loại bỏ vỏ lụa và vẫn cần thực hiện bước tách tim như bình thường để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
Phương pháp ngâm với nước vo gạo
Nước vo gạo từ lâu đã được biết đến như một nguyên liệu tự nhiên có khả năng khử mùi và làm sạch hiệu quả. Đối với bạch quả, ngâm trong nước vo gạo cũng là một mẹo hữu ích. Các enzyme và tinh bột trong nước vo gạo có thể tương tác và trung hòa một phần vị đắng.
Sau khi bóc vỏ cứng và luộc sơ, thay vì ngâm nước lạnh, bạn hãy ngâm bạch quả vào nước vo gạo đậm đặc trong vài giờ. Sau đó, rửa sạch lại với nước và tiếp tục công đoạn lấy tim. Phương pháp này không chỉ giúp khử đắng mà còn có thể giúp hạt bạch quả có màu sáng đẹp hơn.
Sai lầm thường gặp khiến bạch quả bị đắng
Nhiều người dù đã cố gắng nhưng vẫn không thành công trong việc khử đắng bạch quả. Nguyên nhân thường đến từ những sai lầm nhỏ trong quá trình sơ chế mà họ không để ý.
Sai lầm phổ biến và nghiêm trọng nhất là bỏ qua hoặc làm không kỹ bước lấy tim hạt. Một số người cho rằng chỉ cần luộc lâu là đủ, nhưng thực tế tim hạt là nơi tập trung vị đắng cao nhất và cần được loại bỏ vật lý.
Một sai lầm khác là luộc không đủ thời gian. Việc luộc sơ bộ quá nhanh khiến lớp vỏ lụa không đủ mềm, gây khó khăn khi bóc và dễ làm sót tim. Ngoài ra, việc không luộc lại lần hai sau khi lấy tim cũng khiến một lượng vị đắng còn sót lại trong thịt hạt. Cuối cùng, việc chọn mua phải bạch quả kém chất lượng, còn quá non hoặc đã bị mốc cũng là nguyên nhân khiến món ăn có vị không mong muốn.
Gợi ý các món ngon từ bạch quả đã được khử đắng
Khi đã nắm vững cách nấu bạch quả không bị đắng, bạn có thể tự tin biến tấu loại hạt bổ dưỡng này thành nhiều món ăn hấp dẫn, từ món ngọt đến món mặn. Bạch quả sau khi sơ chế kỹ sẽ có vị bùi, dẻo, kết cấu hơi dai nhẹ, rất hợp để kết hợp với các nguyên liệu khác.
Chè bạch quả hạt sen táo đỏ
Đây là món chè thanh mát, bổ dưỡng kinh điển nhất. Sự kết hợp giữa vị bùi của bạch quả, vị ngọt thanh của táo đỏ, độ mềm thơm của hạt sen và đường phèn tạo nên một món tráng miệng hoàn hảo. Món chè này không chỉ ngon miệng mà còn được cho là có tác dụng an thần, tốt cho giấc ngủ và bồi bổ cơ thể.
Bạch quả hầm giò heo
Trong ẩm thực các món mặn, bạch quả thường được dùng trong các món hầm. Bạch quả hầm với giò heo, nấm đông cô và các loại thảo mộc như kỷ tử, hoài sơn tạo thành một món canh cực kỳ bổ dưỡng. Vị bùi của bạch quả sẽ trung hòa vị béo của giò heo, làm cho nước dùng thêm phần ngọt thanh và đậm đà.
Bạch quả xào tôm và rau củ
Để thay đổi khẩu vị, bạn có thể thử món bạch quả xào. Vị bùi dẻo của bạch quả kết hợp rất ăn ý với độ giòn ngọt của tôm và các loại rau củ như bông cải xanh, cà rốt, ớt chuông. Món xào này không chỉ bắt mắt về màu sắc mà còn cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, là một lựa chọn tuyệt vời cho bữa cơm gia đình.
Lưu ý quan trọng về liều lượng và cách bảo quản
Mặc dù bạch quả rất tốt cho sức khỏe, nhưng việc sử dụng cần có chừng mực. Trong bạch quả có chứa một lượng nhỏ ginkgotoxin, một chất có thể gây ngộ độc nếu tiêu thụ với liều lượng lớn, đặc biệt là ở trẻ em. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người lớn không nên ăn quá 10-15 hạt mỗi ngày và trẻ em chỉ nên dùng 3-5 hạt.
Về cách bảo quản, đối với bạch quả tươi còn vỏ, bạn nên để ở nơi khô ráo, thoáng mát và sử dụng trong thời gian ngắn. Đối với bạch quả đã được sơ chế và khử đắng, bạn có thể để ráo nước, cho vào hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh trong vài ngày. Để bảo quản lâu hơn, hãy cấp đông bạch quả, cách này có thể giữ được chất lượng trong vài tháng. Để tìm hiểu thêm nhiều mẹo bảo quản thực phẩm hữu ích khác, bạn có thể tham khảo tại cholaithieu.com.
Câu hỏi thường gặp về cách sơ chế bạch quả
Khi tìm hiểu về cách chế biến loại hạt đặc biệt này, người dùng thường có một số thắc mắc phổ biến. Việc giải đáp chúng sẽ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình làm bếp.
Bạch quả tươi và khô, loại nào đắng hơn?
Về cơ bản, hàm lượng chất gây đắng trong bạch quả tươi và khô không có sự chênh lệch đáng kể. Tuy nhiên, bạch quả tươi do chứa nhiều nước hơn nên có thể cho cảm giác vị đắng lan tỏa nhanh hơn khi nếm thử. Dù là loại nào, quy trình sơ chế và đặc biệt là bước loại bỏ tim hạt vẫn là yếu tố quyết định để khử đắng.
Ăn phải tim bạch quả có sao không?
Tim bạch quả là nơi tập trung nhiều nhất chất ginkgotoxin và các hợp chất gây đắng. Nếu ăn phải một lượng nhỏ, bạn có thể chỉ cảm thấy vị đắng gắt và không có triệu chứng gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu ăn phải số lượng lớn, đặc biệt là trẻ em, có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc như đau bụng, nôn mửa, chóng mặt. Vì vậy, tốt nhất là phải loại bỏ hoàn toàn.
Làm sao để chọn mua bạch quả ngon?
Khi mua bạch quả, bạn nên chọn những hạt có vỏ cứng nguyên vẹn, không bị nứt vỡ hay có dấu hiệu nấm mốc. Hạt cầm chắc tay, có kích thước đều nhau. Nếu có thể, hãy lắc nhẹ hạt, nếu không nghe thấy tiếng hoặc tiếng rất nhỏ tức là nhân hạt đầy đặn và tươi. Tránh chọn những hạt quá nhẹ hoặc có mùi lạ.
Tóm lại, việc chế biến bạch quả không hề phức tạp như nhiều người vẫn nghĩ. Nắm vững cách nấu bạch quả không bị đắng thông qua việc sơ chế cẩn thận, đặc biệt là công đoạn loại bỏ tim hạt, sẽ giúp bạn dễ dàng chinh phục nguyên liệu này. Từ đó, bạn có thể sáng tạo ra nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng cho gia đình, tận dụng tối đa những lợi ích sức khỏe mà loại “siêu thực phẩm” này mang lại.
