Chè khoai khô, hay còn được biết đến với cái tên dân dã là khoai lang xéo, là một món ăn thấm đượm hương vị ký ức và hồn quê Việt Nam. Đây không chỉ là một món chè đơn thuần mà còn là cả một bầu trời tuổi thơ của biết bao thế hệ, đặc biệt là ở các vùng quê miền Trung. Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết cách nấu chè khoai khô dẻo thơm, ngọt bùi, giúp bạn tái hiện lại hương vị mộc mạc mà đậm đà tình cảm ngay tại gian bếp của mình.
Tóm tắt các bước nấu chè khoai khô chuẩn vị

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Chè Với Táo Đỏ Thanh Mát, Bổ Dưỡng Tại Nhà
- Chuẩn bị khoai lang khô: Ngâm khoai lang khô trong nước ấm khoảng 1-2 tiếng cho khoai mềm trở lại.
- Sơ chế nguyên liệu phụ: Vo sạch gạo nếp, đậu đen, lạc và ngâm riêng từng loại trong nước ít nhất 2-3 tiếng.
- Nấu đậu và lạc: Cho đậu đen và lạc vào nồi cùng lượng nước vừa đủ, hầm cho đến khi chín mềm.
- Nấu chè: Cho khoai lang khô đã ngâm mềm vào nồi đậu, thêm nước và ninh đến khi khoai chín nhừ.
- Hoàn thành: Cho gạo nếp và đường vào nồi, đun với lửa nhỏ, dùng đũa khuấy và “xéo” liên tục cho đến khi chè sánh lại, các nguyên liệu hòa quyện vào nhau.
Chè khoai khô (khoai lang xéo) – Hương vị ký ức miền quê

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Thạch Rau Câu Dừa Trong Veo Không Tách Lớp?
Trước khi đi vào công thức chi tiết, hãy cùng tìm hiểu một chút về giá trị tinh thần của món ăn này. Chè khoai khô không phải là một món ăn cao sang, mỹ vị mà nó được sinh ra từ sự chắt chiu, từ những sản vật quen thuộc của đồng quê. Vào những ngày mưa dầm hay mùa đông se lạnh, khi thực phẩm tươi còn khan hiếm, những lát khoai lang phơi khô dự trữ lại trở thành nguyên liệu quý giá.
Các bà, các mẹ đã khéo léo kết hợp những lát khoai khô ấy với hạt nếp dẻo, hạt đậu bùi, hạt lạc thơm để tạo nên một món chè đặc sánh, ấm nóng. Cái tên “khoai lang xéo” cũng bắt nguồn từ chính động tác dùng đũa cả khuấy mạnh và miết (xéo) cho khoai nát ra, quyện đều với các nguyên liệu khác trong nồi. Món chè vì thế mà mang trong mình không chỉ vị ngọt của đường, vị bùi của khoai lạc mà còn có cả sự tần tảo và tình yêu thương của người nấu.
Bí quyết làm khoai lang phơi khô tại nhà dẻo ngon, không mốc

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Bún Chả Cá Ninh Hòa Chuẩn Vị Tại Nhà
Để có được nồi chè ngon, khâu chuẩn bị khoai lang khô chất lượng là vô cùng quan trọng. Nếu không tìm mua được khoai khô làm sẵn, bạn hoàn toàn có thể tự tay chuẩn bị tại nhà để đảm bảo vệ sinh và hương vị.
Chọn khoai lang sao cho chuẩn?
Không phải loại khoai lang nào cũng cho ra thành phẩm khô ngon. Loại khoai phù hợp nhất để làm khoai khô là khoai lang mật hoặc khoai lang vàng ruột. Những loại khoai này có độ ngọt tự nhiên cao, nhiều bột và khi phơi khô sẽ có màu vàng ươm đẹp mắt, khi nấu lại sẽ rất dẻo và thơm.
Bạn nên chọn những củ khoai có kích thước vừa phải, cầm chắc tay, không bị dập nát, hà sùng hay có những đốm đen bất thường trên vỏ. Khoai tươi mới thu hoạch sẽ cho chất lượng tốt nhất.
Các bước sơ chế và thái khoai
Sau khi đã chọn được khoai ưng ý, bạn tiến hành sơ chế. Rửa sạch khoai dưới vòi nước để loại bỏ hoàn toàn đất cát bám bên ngoài. Sau đó, dùng dao gọt sạch lớp vỏ bên ngoài. Chuẩn bị một thau nước muối loãng, gọt khoai đến đâu thì cho ngay vào thau nước muối đến đó để khoai không bị thâm đen do nhựa.
Công đoạn thái khoai cũng rất quan trọng. Bạn có thể thái khoai thành những lát tròn có độ dày khoảng 0.5 cm. Một cách khác là cắt khoai thành từng khúc dài rồi chẻ thành các thanh dày khoảng 1 cm. Việc thái khoai đều tay sẽ giúp khoai khô đồng đều khi phơi.
Kỹ thuật phơi khoai lang đúng cách
Đây là bước quyết định đến chất lượng của mẻ khoai khô. Cách truyền thống và cho hương vị thơm ngon nhất là phơi dưới nắng tự nhiên. Bạn cần chọn những ngày trời nắng to, hanh khô. Trải đều các lát khoai lên một chiếc nia, mẹt hoặc một tấm bạt sạch, đảm bảo các lát khoai không chồng chéo lên nhau.
Phơi khoai dưới nắng gắt khoảng 3-4 ngày, mỗi ngày nên lật trở khoai ít nhất một lần để khoai khô đều cả hai mặt. Thành phẩm đạt yêu cầu là khi lát khoai khô cong lại, cứng giòn, có mùi thơm đặc trưng. Khoai khô hoàn toàn có thể bảo quản trong túi nilon buộc kín hoặc hũ thủy tinh đậy nắp, để nơi khô ráo, thoáng mát dùng dần cả năm.
Chuẩn bị nguyên liệu nấu chè khoai khô
Công thức nấu chè khoai khô này không đòi hỏi nguyên liệu cầu kỳ, tất cả đều rất quen thuộc và dễ tìm. Bạn có thể gia giảm liều lượng tùy theo khẩu vị và số lượng người ăn.
Nguyên liệu chính:
- Khoai lang khô: 300g
- Gạo nếp: 100g (chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp hương để chè thơm dẻo hơn)
- Đậu đen: 100g (chọn loại hạt đều, vỏ mỏng, bóng)
- Lạc nhân (đậu phộng): 100g
- Đường: 200g (có thể dùng đường trắng hoặc đường thốt nốt để món chè có màu đẹp và vị ngọt thanh hơn)
- Một nhúm muối nhỏ
- Gừng: 1 nhánh nhỏ (tùy chọn để tăng hương vị)
Dụng cụ cần thiết:
- Nồi có đế dày để chống cháy
- Đũa cả hoặc muỗng gỗ lớn
- Rổ, rá, thau…
Hướng dẫn chi tiết cách nấu chè khoai khô dẻo thơm
Khi đã có đủ nguyên liệu, chúng ta sẽ bắt tay vào thực hiện hướng dẫn nấu chè khoai khô theo từng bước cụ thể. Sự kiên nhẫn và tỉ mỉ trong từng công đoạn sẽ mang lại cho bạn một nồi chè thơm ngon đúng điệu.
Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu
Đây là bước chuẩn bị quan trọng giúp các nguyên liệu chín đều và mềm ngon. Khoai lang khô sau khi mua về hoặc tự làm, bạn đem rửa sạch qua vài lần nước cho hết bụi bẩn rồi ngâm trong nước ấm khoảng 1-2 tiếng. Việc này giúp khoai hút nước và mềm trở lại, rút ngắn thời gian nấu.
Đối với gạo nếp, đậu đen và lạc, bạn cũng đãi sạch rồi ngâm riêng từng loại. Đậu đen và lạc cần ngâm lâu hơn, khoảng 3-4 tiếng hoặc ngâm qua đêm để khi hầm sẽ nhanh mềm và bùi hơn. Gạo nếp chỉ cần ngâm khoảng 2 tiếng trước khi nấu là được.
Bước 2: Nấu chín đậu và lạc
Sau khi ngâm, vớt đậu đen và lạc ra, cho vào một chiếc nồi đế dày. Đổ nước ngập mặt các loại hạt khoảng 2-3 đốt ngón tay. Thêm vào một nhúm muối nhỏ để đậu và lạc có vị đậm đà hơn. Bắc nồi lên bếp, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa, hầm liu riu cho đến khi hạt đậu và lạc chín mềm. Bạn có thể dùng tay bóp thử, nếu thấy hạt mềm tơi là đạt yêu cầu.
Bước 3: Nấu khoai lang khô
Khi đậu và lạc đã chín mềm, bạn cho phần khoai lang khô đã ngâm nở vào nồi. Châm thêm nước nếu cần, lượng nước nên xâm xấp mặt khoai. Tiếp tục đun với lửa vừa cho đến khi khoai chín nhừ. Trong quá trình nấu, bạn có thể dùng đũa dằm thử, nếu miếng khoai dễ dàng nát ra là được. Gừng nếu dùng thì cạo vỏ, giã nhỏ và cho vào nồi ở bước này để chè dậy mùi thơm nồng ấm.
Bước 4: Hoàn thành món chè (Công đoạn xéo khoai)
Đây là công đoạn quan trọng nhất trong cách làm chè khoai khô. Khi khoai đã chín nhừ và nước trong nồi còn lại sền sệt, bạn vớt gạo nếp đã ngâm ra và cho vào nồi. Tiếp theo, cho toàn bộ phần đường đã chuẩn bị vào.
Từ lúc này, bạn phải hạ lửa xuống mức nhỏ nhất và liên tục dùng đũa cả hoặc muỗng gỗ khuấy đều theo một chiều. Vừa khuấy vừa miết mạnh tay vào thành và đáy nồi để khoai nát ra, quyện vào với hạt nếp, đậu và lạc. Công đoạn này gọi là “xéo khoai”. Bạn cần khuấy đều tay và liên tục để chè không bị cháy ở đáy nồi. Nấu cho đến khi hạt nếp chín trong, nở bung và toàn bộ hỗn hợp sánh lại thành một khối dẻo quánh, hòa quyện thì tắt bếp.
Yêu cầu thành phẩm và cách thưởng thức
Một nồi chè khoai khô đạt chuẩn sẽ có màu nâu vàng óng ả của khoai và đường. Chè đặc sánh, dẻo quánh nhưng vẫn còn thấy rõ hình hài của hạt đậu, hạt lạc và hạt nếp nở bung. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh của đường, vị bùi bùi của khoai lang, đậu đen, vị béo thơm của lạc và sự dẻo dai của nếp. Tất cả hòa quyện tạo nên một hương vị vô cùng mộc mạc nhưng lại cuốn hút đến lạ thường.
Chè khoai khô ngon nhất là khi thưởng thức lúc còn ấm nóng. Bạn có thể múc chè ra bát, rắc thêm một chút dừa nạo sợi hoặc vừng rang lên trên để tăng thêm hương vị. Trong tiết trời se lạnh, ngồi bên gia đình và cùng nhau thưởng thức bát chè ấm nồng thì không còn gì tuyệt vời hơn. Khám phá thêm nhiều công thức nấu ăn truyền thống khác tại cholaithieu.com.
Những lỗi thường gặp khi nấu chè khoai khô và cách khắc phục
Mặc dù cách nấu đơn giản, nhưng nếu không chú ý, bạn vẫn có thể gặp phải một số vấn đề. Việc nhận biết và khắc phục sẽ giúp món chè của bạn hoàn hảo hơn.
Chè bị sượng hoặc cứng
Nguyên nhân chính thường là do khoai lang khô, đậu đen và gạo nếp chưa được ngâm đủ thời gian cần thiết. Khi nấu, các nguyên liệu này sẽ khó chín mềm, dẫn đến tình trạng bị sượng. Để khắc phục, hãy đảm bảo ngâm các nguyên liệu đủ lâu trước khi nấu. Nếu chè đã nấu xong mà vẫn bị sượng, bạn có thể cho thêm một chút nước nóng và đun lại với lửa thật nhỏ, đậy vung kín để hơi nước giúp làm mềm nguyên liệu.
Chè bị cháy khét ở đáy nồi
Lỗi này thường xảy ra ở công đoạn “xéo khoai”, sau khi đã cho đường và gạo nếp vào. Đường rất dễ bị caramen hóa và cháy khét ở nhiệt độ cao. Cách khắc phục là luôn phải đun ở mức lửa nhỏ nhất và quan trọng là phải khuấy đều, liên tục, cạo kỹ phần đáy nồi trong suốt quá trình nấu. Sử dụng một chiếc nồi có đế dày cũng giúp phân bổ nhiệt tốt hơn và hạn chế cháy.
Chè quá ngọt hoặc quá nhạt
Khẩu vị của mỗi gia đình là khác nhau. Để tránh tình trạng chè không hợp khẩu vị, bạn không nên cho toàn bộ lượng đường vào cùng một lúc. Hãy cho khoảng 2/3 lượng đường vào trước, khuấy tan và nếm thử, sau đó mới từ từ điều chỉnh thêm cho vừa ăn.
Mẹo bảo quản chè khoai khô đã nấu
Chè khoai khô nếu không dùng hết có thể bảo quản khá dễ dàng. Bạn hãy đợi cho chè nguội hoàn toàn, sau đó cho vào hộp đựng thực phẩm có nắp đậy kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Chè có thể giữ được chất lượng tốt trong khoảng 2-3 ngày. Khi muốn ăn, bạn có thể lấy ra ăn lạnh trực tiếp hoặc cho vào nồi hấp lại hay quay trong lò vi sóng để làm nóng.
Món chè khoai khô không chỉ ngon miệng mà còn là một cầu nối tuyệt vời với những ký ức tuổi thơ bình dị. Với cách nấu chè khoai khô chi tiết trên đây, hy vọng bạn sẽ tự tin vào bếp và thực hiện thành công món ăn dân dã mà ấm áp tình thân này để chiêu đãi cả gia đình.
