Nội dung bài viết
- Nguồn gốc và sức hấp dẫn vượt thời gian của món bún chả Hà Nội
- Chuẩn bị nguyên liệu cho món bún chả chuẩn vị
- Chọn thịt làm chả ngon quyết định hương vị
- Gia vị ướp thịt đậm đà bí quyết thành công
- Rau sống ăn kèm tươi ngon không thể thiếu
- Bún tươi và các thành phần phụ trợ khác
- Thực hiện cách nấu cách làm bún chả chi tiết từng bước
- Sơ chế nguyên liệu kỹ lưỡng ban đầu
- Bí quyết ướp thịt nướng thơm lừng đậm vị
- Cách làm dưa góp giòn ngon cho nước chấm
- Kỹ thuật nướng chả vàng ruộm, không cháy
- Nghệ thuật pha nước chấm bún chả đỉnh cao
- Trình bày và thưởng thức bún chả đúng điệu người Hà Thành
- Mẹo nhỏ giúp món bún chả thêm hoàn hảo
Bún chả Hà Nội, món ăn tinh túy của ẩm thực Thủ đô, luôn có sức hấp dẫn khó cưỡng với thực khách gần xa. Hương thơm nồng nàn của thịt nướng trên than hồng hòa quyện cùng vị thanh mát của nước chấm chua ngọt, sợi bún trắng ngần và rau sống tươi non tạo nên một bản giao hưởng vị giác tuyệt vời. Bài viết này sẽ chia sẻ Cách Nấu Cách Làm Bún Chả chi tiết nhất, giúp bạn tự tay thực hiện món ngon trứ danh này ngay tại nhà.
Sự kết hợp hài hòa giữa bún, thịt nướng và rau sống trong bún chả gợi nhớ đến sự tinh tế trong cách nấu bún cuốn, một món ăn cũng đề cao sự tươi ngon và cân bằng. Việc nắm vững công thức bún chả chuẩn vị sẽ giúp bạn chinh phục cả những thực khách khó tính nhất.
Nguồn gốc và sức hấp dẫn vượt thời gian của món bún chả Hà Nội
Bún chả là một trong những niềm tự hào của ẩm thực Hà thành, mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Dù không có tài liệu chính xác ghi lại thời điểm ra đời cụ thể, nhưng bún chả đã tồn tại từ rất lâu đời, gắn liền với ký ức và đời sống của biết bao thế hệ người Hà Nội. Món ăn này ban đầu chỉ là một thức quà quê dân dã, thường được bán trên những gánh hàng rong len lỏi khắp các ngõ phố cổ. Theo thời gian, hương vị đặc trưng và sự tinh tế trong cách chế biến đã giúp bún chả khẳng định vị thế, trở thành một biểu tượng ẩm thực không thể bỏ qua khi nhắc đến Hà Nội.
Sức hấp dẫn của bún chả không chỉ đến từ hương vị thơm ngon mà còn ở cách thưởng thức độc đáo. Thực khách sẽ tự tay gắp từng sợi bún trắng phau, nhúng vào bát nước chấm ấm nóng sóng sánh màu hổ phách, nơi có những miếng chả nướng vàng ruộm, thêm chút rau sống tươi xanh, và cảm nhận sự hòa quyện tuyệt vời của các thành phần. Cái thú vị nằm ở việc cân bằng tỷ lệ giữa bún, thịt, rau và nước chấm trong mỗi lần gắp, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đa dạng và không hề nhàm chán. Chính sự giản dị nhưng tinh tế ấy đã khiến bún chả chinh phục được cả những thực khách quốc tế, điển hình là sự kiện cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama thưởng thức món ăn này cùng đầu bếp Anthony Bourdain vào năm 2016, càng làm tăng thêm danh tiếng cho đặc sản Hà Nội.
Chuẩn bị nguyên liệu cho món bún chả chuẩn vị
Để có được một tô bún chả ngon đúng điệu, khâu chuẩn bị nguyên liệu đóng vai trò vô cùng quan trọng. Sự tươi ngon và chất lượng của từng thành phần sẽ quyết định đến hương vị cuối cùng của món ăn. Việc lựa chọn kỹ lưỡng từ thịt làm chả, gia vị ướp, rau sống ăn kèm đến loại bún sử dụng đều cần được chú trọng.
Chọn thịt làm chả ngon quyết định hương vị
Linh hồn của món bún chả chính là phần thịt nướng bún chả thơm lừng. Thông thường, người ta sử dụng hai loại thịt chính để làm chả: thịt ba chỉ (ba rọi) cho phần chả miếng và thịt nạc vai cho phần chả viên. Thịt ba chỉ nên chọn loại có tỷ lệ nạc mỡ cân đối, phần mỡ không quá dày cũng không quá mỏng, da mỏng. Khi nướng, lớp mỡ chảy ra sẽ giúp miếng thịt mềm, không bị khô và có độ béo ngậy vừa phải. Phần nạc vai có xen lẫn chút mỡ sẽ giúp chả viên mềm ẩm, không bị bã sau khi nướng.
Nên chọn mua thịt heo tươi ngon, có màu hồng tự nhiên, thớ thịt săn chắc, độ đàn hồi tốt. Tránh mua thịt có màu tái nhợt, thâm đen hoặc có mùi lạ. Thịt heo chất lượng không chỉ đảm bảo an toàn vệ sinh mà còn giúp món chả sau khi chế biến có vị ngọt tự nhiên và hương thơm hấp dẫn hơn. Ước tính, để chuẩn bị cho khoảng 4 người ăn, bạn cần khoảng 500g thịt ba chỉ và 300g thịt nạc vai xay hoặc băm nhỏ.
Gia vị ướp thịt đậm đà bí quyết thành công
Gia vị ướp thịt là yếu tố then chốt tạo nên hương vị đặc trưng cho món chả nướng bún chả. Các loại gia vị cơ bản không thể thiếu bao gồm: nước mắm ngon (chọn loại có độ đạm cao), đường vàng hoặc mật mía (tạo màu đẹp và vị ngọt thanh), hạt tiêu xay, hành tím băm nhỏ, tỏi băm nhỏ. Một số công thức bún chả gia truyền còn có thêm một ít nước hàng (nước màu caramel) để tạo màu nâu cánh gián hấp dẫn cho thịt nướng và một chút dầu hào để tăng thêm hương vị.
Tỷ lệ pha trộn gia vị cần được cân đối để thịt thấm đều và có vị mặn ngọt hài hòa. Hành, tỏi nên băm thật nhuyễn để dễ dàng thấm sâu vào từng thớ thịt. Nước mắm đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hương vị, vì vậy hãy chọn loại nước mắm cốt chất lượng. Tránh sử dụng quá nhiều đường vì dễ làm thịt bị cháy khét khi nướng. Sự kết hợp khéo léo các loại gia vị này sẽ tạo nên lớp vỏ ngoài đậm đà và phần thịt bên trong ngọt thơm cho món chả.
Rau sống ăn kèm tươi ngon không thể thiếu
Bún chả sẽ mất đi phần lớn sự hấp dẫn nếu thiếu đi đĩa rau sống tươi ngon ăn kèm. Rau sống không chỉ giúp cân bằng vị giác, giảm độ ngấy của thịt nướng mà còn bổ sung thêm vitamin và chất xơ. Các loại rau thường được sử dụng bao gồm: xà lách tươi non, kinh giới, tía tô, húng Láng (một loại húng đặc trưng của Hà Nội có mùi thơm rất riêng), giá đỗ, rau muống chẻ (tùy chọn).
Rau sống cần được chọn lựa kỹ càng, đảm bảo độ tươi xanh, không bị dập nát hay héo úa. Sau khi mua về, rau cần được nhặt sạch gốc rễ, loại bỏ lá già, lá sâu, sau đó rửa thật sạch nhiều lần dưới vòi nước chảy. Để đảm bảo an toàn, nên ngâm rau trong nước muối loãng hoặc dung dịch rửa rau quả chuyên dụng khoảng 15-20 phút, sau đó vớt ra rửa lại bằng nước sạch và để ráo hoàn toàn trước khi bày ra đĩa. Sự chuẩn bị chu đáo này giúp món ăn không chỉ ngon miệng mà còn đảm bảo vệ sinh.
Bún tươi và các thành phần phụ trợ khác
Bún là thành phần không thể thiếu trong món ăn này. Loại bún thường được sử dụng là bún rối sợi nhỏ, trắng tinh và có độ dai vừa phải. Nên chọn mua bún tươi trong ngày để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Tránh mua bún có mùi chua hoặc dấu hiệu bị ôi thiu. Trước khi ăn, có thể chần sơ bún qua nước sôi để sợi bún mềm hơn và đảm bảo vệ sinh.
Bên cạnh đó, để pha nước chấm bún chả đúng chuẩn, bạn cần chuẩn bị thêm đu đủ xanh và cà rốt. Chọn những quả đu đủ xanh còn non, vỏ căng bóng, khi gọt ra có nhiều nhựa trắng. Cà rốt chọn củ tươi, màu cam đậm, không bị mềm. Hai nguyên liệu này sẽ được dùng để làm dưa góp (nộm) ăn kèm trong nước chấm, tạo thêm vị giòn sần sật và màu sắc bắt mắt. Ngoài ra, tỏi, ớt tươi và chanh (hoặc giấm) cũng là những thành phần không thể thiếu để hoàn thiện hương vị cho bát nước chấm “thần thánh”.
Thực hiện cách nấu cách làm bún chả chi tiết từng bước
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu tươi ngon, chúng ta sẽ bắt tay vào thực hiện cách nấu cách làm bún chả theo từng bước cụ thể. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo trong từng công đoạn, từ sơ chế, tẩm ướp đến nướng chả và pha nước chấm.
Sơ chế nguyên liệu kỹ lưỡng ban đầu
Bước sơ chế đóng vai trò nền tảng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng món ăn. Thịt ba chỉ sau khi mua về, cạo sạch phần bì (da), rửa sạch với nước muối loãng rồi rửa lại bằng nước sạch, để ráo. Dùng dao sắc thái thịt thành những miếng mỏng vừa ăn, có độ dày khoảng 0.3 – 0.5 cm. Không nên thái quá dày vì thịt sẽ lâu chín và dễ bị khô, cũng không nên thái quá mỏng vì thịt dễ bị nát và cháy khi nướng.
Thịt nạc vai nếu mua nguyên miếng thì rửa sạch, thấm khô rồi băm nhỏ hoặc cho vào máy xay thịt xay rối (không nên xay quá nhuyễn sẽ làm mất đi độ dai ngon của chả). Nếu mua thịt xay sẵn, bạn chỉ cần kiểm tra lại độ tươi ngon. Hành tím, tỏi bóc vỏ, rửa sạch, băm thật nhuyễn. Chia hành tỏi băm thành hai phần, một phần để ướp thịt và một phần để phi thơm khi pha nước chấm. Ớt tươi rửa sạch, bỏ hạt, băm nhỏ. Chanh vắt lấy nước cốt, bỏ hạt.
Bí quyết ướp thịt nướng thơm lừng đậm vị
Đây là công đoạn quyết định hương vị của phần chả nướng. Cho thịt ba chỉ đã thái miếng vào một tô lớn. Ướp thịt với khoảng 2 thìa canh nước mắm, 1 thìa canh đường vàng, 1/2 thìa cà phê hạt tiêu, một nửa phần hành tỏi băm, 1 thìa cà phê nước hàng (nếu có) và 1 thìa cà phê dầu hào (nếu thích). Dùng tay (đeo găng tay) bóp nhẹ nhàng và trộn đều để gia vị thấm vào từng miếng thịt.
Đối với phần thịt nạc vai xay, cho vào một tô khác. Ướp thịt với khoảng 1.5 thìa canh nước mắm, 1/2 thìa canh đường vàng, 1/3 thìa cà phê hạt tiêu, phần hành tỏi băm còn lại. Trộn thật đều hỗn hợp thịt và gia vị. Sau đó, dùng tay viên thịt thành những viên tròn nhỏ, dẹt vừa ăn. Kích thước viên chả không nên quá lớn để dễ chín đều khi nướng.
Để thịt ngấm gia vị và thơm ngon hơn, hãy bọc kín hai tô thịt đã ướp bằng màng bọc thực phẩm và để trong ngăn mát tủ lạnh ít nhất 1-2 tiếng, hoặc tốt nhất là ướp qua đêm. Thời gian ướp đủ lâu sẽ giúp gia vị thấm sâu, làm thịt mềm và đậm đà hơn khi nướng. Việc ướp thịt kỹ lưỡng chính là một trong những bí quyết làm bún chả ngon.
Cách làm dưa góp giòn ngon cho nước chấm
Trong thời gian chờ thịt ngấm gia vị, chúng ta tiến hành làm dưa góp. Đu đủ xanh gọt vỏ, bỏ hạt, rửa sạch nhựa. Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch. Dùng dao bào hoặc dao sắc thái đu đủ và cà rốt thành những lát mỏng, sau đó có thể tỉa hoa cho đẹp mắt nếu muốn. Cho đu đủ và cà rốt đã thái lát vào một tô, thêm vào khoảng 1 thìa cà phê muối, trộn đều và để khoảng 15-20 phút cho ra bớt nước và mềm hơn.
Sau 15-20 phút, vắt nhẹ đu đủ và cà rốt để loại bỏ bớt nước muối, việc này giúp dưa góp giòn hơn. Rửa lại đu đủ và cà rốt với nước lọc cho bớt mặn, để ráo. Chuẩn bị một hỗn hợp nước ngâm gồm: 2 thìa canh đường, 2 thìa canh giấm ăn (hoặc nước cốt chanh), 1/2 thìa cà phê muối, và một ít nước lọc. Khuấy đều cho tan hết đường và muối. Cho đu đủ và cà rốt đã vắt ráo vào hỗn hợp nước ngâm, trộn đều. Để dưa góp ngấm gia vị trong khoảng 30 phút trước khi cho vào nước chấm. Dưa góp đạt yêu cầu phải có độ giòn, vị chua ngọt hài hòa.
Kỹ thuật nướng chả vàng ruộm, không cháy
Nướng chả là công đoạn quan trọng tạo nên hương thơm đặc trưng không thể nhầm lẫn của bún chả. Cách nướng truyền thống và ngon nhất là nướng trên bếp than hoa. Than phải được quạt cho hồng đều, không còn khói. Xếp thịt ba chỉ đã ướp lên vỉ nướng, kẹp chặt lại. Đặt vỉ thịt lên bếp than, giữ khoảng cách vừa phải để thịt chín từ từ mà không bị cháy. Lật trở vỉ nướng liên tục để thịt chín đều hai mặt. Quạt nhẹ nhàng để duy trì độ nóng của than. Khi nướng, mỡ từ thịt ba chỉ chảy xuống than hồng sẽ tạo ra khói thơm nghi ngút, quyện vào miếng thịt. Nướng cho đến khi thịt chín vàng đều, hơi xém cạnh là được.
Đối với chả viên, cũng xếp lên vỉ và nướng tương tự như chả miếng. Do chả viên dày hơn nên cần thời gian nướng lâu hơn một chút. Chú ý lật trở đều tay để chả chín đều từ trong ra ngoài, không bị cháy bên ngoài mà bên trong còn sống.
Nếu không có điều kiện nướng bằng than hoa, bạn có thể sử dụng lò nướng hoặc nồi chiên không dầu. Làm nóng lò ở nhiệt độ khoảng 180-200 độ C. Xếp thịt lên khay nướng có lót giấy nến hoặc phết một lớp dầu ăn mỏng. Cho khay thịt vào lò và nướng trong khoảng 15-20 phút đối với chả miếng và 20-25 phút đối với chả viên. Trong quá trình nướng, nên lật trở thịt ít nhất một lần để đảm bảo thịt chín đều và có màu vàng đẹp. Nướng bằng lò sẽ không có mùi khói thơm đặc trưng như nướng than, nhưng vẫn là một giải pháp tiện lợi và cho ra thành phẩm khá ngon.
Nghệ thuật pha nước chấm bún chả đỉnh cao
Nước chấm được ví như linh hồn của món bún chả, quyết định phần lớn sự thành bại của món ăn. Cách pha nước chấm bún chả ngon đòi hỏi sự cân bằng tinh tế giữa các vị chua, cay, mặn, ngọt. Tỷ lệ vàng thường được các hàng bún chả gia truyền áp dụng là sự kết hợp hài hòa giữa nước mắm, đường, giấm (hoặc chanh) và nước lọc (hoặc nước dùng ninh từ xương nếu muốn cầu kỳ hơn).
Phi thơm phần hành tỏi băm còn lại với một ít dầu ăn cho dậy mùi. Chuẩn bị một nồi nhỏ, cho vào khoảng 500ml nước lọc, 4-5 thìa canh nước mắm ngon, 4 thìa canh đường vàng, 3-4 thìa canh giấm ăn (hoặc nước cốt chanh, tùy khẩu vị). Đun hỗn hợp trên lửa nhỏ, khuấy đều cho tan hết đường. Nêm nếm lại cho vừa khẩu vị gia đình bạn, vị chua ngọt mặn phải thật hài hòa, đậm đà nhưng không quá gắt. Khi hỗn hợp sôi nhẹ thì tắt bếp, để nguội bớt.
Bát nước chấm bún chả trong veo màu hổ phách, bên trong có dưa góp đu đủ cà rốt, tỏi ớt băm và vài lát ớt tươi trang trí
Khi nước chấm còn hơi ấm, cho phần tỏi đã phi thơm (cả dầu lẫn tỏi), tỏi băm sống, ớt băm nhỏ và phần dưa góp đu đủ, cà rốt đã ngâm vào. Khuấy đều. Rắc thêm một ít hạt tiêu xay lên trên cho thơm. Bát nước chấm đạt chuẩn phải có màu vàng hổ phách đẹp mắt, trong veo, dậy mùi thơm của tỏi phi, tỏi sống và ớt, vị chua ngọt mặn cân bằng hoàn hảo, điểm xuyết màu sắc tươi tắn của dưa góp. Việc pha chế nước chấm cần sự tỉ mỉ, điều này có nét tương đồng với sự công phu trong cách nấu bún giò để có được nồi nước dùng trong và ngọt vị xương.
Trình bày và thưởng thức bún chả đúng điệu người Hà Thành
Sau khi đã hoàn thành tất cả các công đoạn, việc trình bày món ăn sao cho hấp dẫn và thưởng thức đúng cách cũng góp phần làm tăng thêm trải nghiệm ẩm thực. Bún chả thường được dọn ra thành từng phần riêng biệt: một đĩa bún rối trắng tinh, một đĩa rau sống tổng hợp tươi ngon, và một bát tô đựng nước chấm ấm nóng cùng với chả nướng.
Cho phần chả miếng và chả viên vừa nướng xong vào bát nước chấm đã pha. Lượng nước chấm nên đủ ngập mặt chả để giữ cho chả nóng và thấm đều gia vị. Rắc thêm chút hạt tiêu lên trên bề mặt bát chả. Bày bún ra đĩa, rau sống các loại cũng bày ra một đĩa riêng. Dọn kèm thêm tỏi băm, ớt tươi thái lát và chanh/quất để thực khách có thể tự điều chỉnh thêm vị chua, cay theo sở thích cá nhân.
Khi ăn, gắp một lượng bún vừa đủ vào bát riêng (hoặc có thể nhúng trực tiếp vào bát nước chấm lớn nếu ăn cá nhân). Gắp thêm vài miếng chả nướng, một ít dưa góp và chan thêm nước chấm. Cuối cùng, thêm các loại rau sống yêu thích vào bát, trộn đều và thưởng thức. Sự hòa quyện giữa vị ngọt của thịt nướng, vị đậm đà chua ngọt của nước chấm, sự thanh mát của bún và rau sống tạo nên một hương vị khó quên. Cái hay của bún chả là thực khách có thể tự điều chỉnh tỷ lệ các thành phần trong mỗi lần ăn, tạo nên sự thú vị riêng. Nhiều người thích ăn kèm bún chả với nem rán (chả giò), cũng là một sự kết hợp rất phổ biến và ngon miệng.
Mẹo nhỏ giúp món bún chả thêm hoàn hảo
Để cách nấu cách làm bún chả của bạn đạt đến độ hoàn hảo, hãy lưu ý một vài mẹo nhỏ sau đây. Thứ nhất, khi ướp thịt, bạn có thể thêm một chút dầu ăn vào hỗn hợp gia vị. Dầu ăn sẽ giúp thịt mềm hơn và không bị khô khi nướng, đồng thời giúp gia vị thẩm thấu tốt hơn. Thứ hai, để chả viên có độ kết dính tốt hơn và không bị vỡ khi nướng, sau khi trộn gia vị, bạn có thể dùng tay quết thịt thật kỹ trong khoảng 5-10 phút cho thịt dẻo dai.
Thứ ba, khi nướng chả bằng than hoa, thỉnh thoảng phết một lớp nước ướp thịt còn dư lên bề mặt chả sẽ giúp chả không bị khô và có màu sắc bóng đẹp hơn. Tuy nhiên, không nên phết quá nhiều dễ làm chả bị cháy. Kỹ thuật nướng thịt này đòi hỏi sự khéo léo, có phần giống như sự tỉ mỉ cần thiết trong cách nấu vịt rang muối để có lớp da giòn mà thịt vẫn mềm.
Thứ tư, nếu không có đu đủ xanh, bạn có thể thay thế bằng su hào non để làm dưa góp, cũng cho độ giòn tương tự. Nước chấm có thể pha trước và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, khi ăn chỉ cần hâm nóng lại và cho chả nướng, dưa góp vào. Cuối cùng, hương vị bún chả sẽ ngon nhất khi thưởng thức nóng hổi ngay sau khi chế biến, đặc biệt là phần chả nướng và nước chấm.
Việc chuẩn bị một bữa bún chả tại nhà tuy có hơi cầu kỳ nhưng thành quả nhận lại chắc chắn sẽ khiến bạn hài lòng. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm hương vị truyền thống, gợi nhớ về những góc phố thân quen của Hà Nội. Nếu bạn yêu thích các món bún chả cá, đừng ngần ngại khám phá thêm cách nấu nấu bún chả cá để làm phong phú thêm thực đơn gia đình. Tương tự, để có thêm lựa chọn cho bữa ăn hàng ngày, bạn cũng có thể tìm hiểu cách nấu bún sườn, một món bún cũng rất được ưa chuộng.
Với những hướng dẫn chi tiết về cách nấu cách làm bún chả trên đây, hy vọng bạn đã có đủ tự tin để trổ tài đãi cả gia đình món ăn đặc sắc này. Chúc bạn thành công và có những bữa ăn thật ngon miệng bên người thân. Đừng quên ghé thăm cholaithieu.com để lựa chọn những nguyên liệu tươi ngon nhất cho món ăn của mình và tham gia group Facebook https://www.facebook.com/groups/cholaithieubd để cập nhật những thông tin mới nhất về các mặt hàng chất lượng nhé!