Cá sủ, với thịt chắc, ngọt tự nhiên và ít xương dăm, từ lâu đã trở thành nguyên liệu quý giá trong nhiều món ăn truyền thống của người Việt. Dù là hấp, chiên, hay kho, cách nấu cá sủ ngon luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến để giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng. Bài viết này của cholaithieu.com sẽ mang đến cho bạn những công thức và bí quyết để biến tấu cá sủ thành các món ăn hấp dẫn, chuẩn vị ngay tại gian bếp gia đình. Hãy cùng khám phá và thực hiện để chiêu đãi cả nhà một bữa ăn thật ấm cúng và đầy đủ dưỡng chất.
Tại sao cá sủ lại được yêu thích trong ẩm thực?

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Cá Tai Tượng Chưng Tương Thơm Ngon Đậm Đà Tại Nhà
Cá sủ, còn gọi là cá sủ vàng hoặc cá sủ bạc tùy theo loại, không chỉ nổi tiếng bởi giá trị kinh tế mà còn bởi giá trị dinh dưỡng và hương vị đặc trưng mà nó mang lại cho ẩm thực. Đây là loài cá sống ở vùng nước lợ, nước mặn, phổ biến ở các vùng biển Việt Nam. Thịt cá sủ có màu trắng ngần, thớ thịt săn chắc, vị ngọt thanh và đặc biệt là ít xương dăm, rất dễ ăn. Chính những đặc điểm này đã khiến cá sủ trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều món ăn ngon, từ đơn giản đến cầu kỳ.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cá sủ rất giàu protein, omega-3, vitamin A, B1, B2 và các khoáng chất như sắt, kẽm, canxi. Những dưỡng chất này không chỉ tốt cho tim mạch, não bộ mà còn giúp tăng cường sức đề kháng và cải thiện thị lực. Hàm lượng omega-3 cao trong cá sủ còn có tác dụng giảm viêm, hỗ trợ phát triển trí não ở trẻ em và duy trì sức khỏe tổng thể. Vì vậy, việc bổ sung cá sủ vào thực đơn gia đình không chỉ mang đến những bữa ăn ngon miệng mà còn góp phần nâng cao sức khỏe. Một nghiên cứu của Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ cá biển đều đặn, trong đó có cá sủ, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch tới 10-15%.
Các yếu tố quan trọng để có món cá sủ ngon

Có thể bạn quan tâm: Cách Nấu Cá Thu Cho Bà Đẻ Bổ Dưỡng Và An Toàn
Để có được món cá sủ thực sự hấp dẫn, bạn cần chú ý đến nhiều yếu tố, từ việc chọn mua cá tươi ngon, sơ chế đúng cách, đến việc lựa chọn gia vị và phương pháp chế biến phù hợp. Mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hương vị cuối cùng của món ăn.
1. Chọn mua cá sủ tươi ngon
Chất lượng của cá là yếu tố then chốt quyết định độ ngon của món ăn. Khi chọn mua cá sủ, hãy lưu ý những điểm sau:
* Mắt cá: Nên chọn cá có mắt trong, lồi nhẹ, không bị đục hay lõm sâu. Màng mắt phải sáng và trong, không có dấu hiệu mờ đục.
* Mang cá: Mang cá phải có màu đỏ tươi, không thâm đen hay có nhớt. Nắp mang phải khép chặt.
* Vảy cá: Vảy cá phải sáng bóng, bám chắc vào thân, không bị bong tróc nhiều.
* Thân cá: Thân cá chắc chắn, có độ đàn hồi. Dùng ngón tay ấn nhẹ vào thân cá, nếu vết lõm biến mất nhanh chóng thì cá còn tươi.
* Mùi: Cá tươi sẽ có mùi tanh đặc trưng của biển, không có mùi ươn hay mùi lạ.
Theo kinh nghiệm của các bà nội trợ tại chợ Lái Thiêu, một trong những địa chỉ quen thuộc để mua hải sản tươi sống, việc chọn cá sủ còn tươi rói là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo hương vị món ăn. “Cá sủ tươi không chỉ ngọt thịt hơn mà còn giữ được độ săn chắc khi chế biến, không bị bở nát”, một tiểu thương tại chợ chia sẻ.
2. Sơ chế cá sủ đúng cách
Sơ chế là bước không thể bỏ qua để loại bỏ mùi tanh và chuẩn bị cá cho quá trình chế biến.
* Đánh vảy, bỏ ruột: Dùng dao đánh sạch vảy, mổ bỏ ruột và mang cá. Rửa sạch bụng cá, loại bỏ màng đen để tránh gây tanh.
* Khử mùi tanh: Đây là bước cực kỳ quan trọng đối với mọi loại cá, đặc biệt là cá biển. Bạn có thể dùng muối hạt chà xát cả trong và ngoài thân cá, sau đó rửa sạch lại bằng nước lạnh. Ngoài ra, ngâm cá trong nước vo gạo khoảng 15-20 phút hoặc dùng vài lát chanh/giấm chà xát cũng rất hiệu quả. Gừng đập dập cũng là một lựa chọn tốt để khử mùi tanh tự nhiên. Đảm bảo rằng cá được rửa sạch hoàn toàn sau khi khử mùi để không làm ảnh hưởng đến hương vị món ăn.
3. Lựa chọn gia vị và phương pháp chế biến
Cá sủ có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như hấp, chiên, kho, nướng, mỗi món mang một hương vị riêng biệt. Việc lựa chọn gia vị phù hợp sẽ giúp tôn lên vị ngọt tự nhiên của cá mà không làm mất đi bản sắc của nó. Các loại gia vị phổ biến thường dùng với cá sủ bao gồm gừng, hành, tỏi, ớt, thì là, hành lá, tiêu, nước mắm, đường, dầu hào.
Hướng dẫn 3 cách nấu cá sủ ngon chuẩn vị, dễ làm

Có thể bạn quan tâm: Hướng Dẫn Cách Nấu Cá Thu Kho Nước Dừa Thơm Ngon Đậm Đà
Với những bí quyết chọn và sơ chế cá sủ đã được chia sẻ, bây giờ chúng ta sẽ cùng đi vào chi tiết 3 công thức chế biến cá sủ được yêu thích nhất. Mỗi công thức đều được thiết kế để bạn có thể dễ dàng thực hiện tại nhà và mang đến những món ăn tuyệt vời.
1. Cá sủ hấp gừng hành thơm lừng
Món cá sủ hấp gừng hành là lựa chọn lý tưởng để giữ trọn vẹn vị ngọt thanh tự nhiên của cá, đồng thời mang đến hương thơm ấm nồng của gừng và hành lá. Đây là một trong những cách nấu cá sủ ngon được ưa chuộng nhất, đặc biệt khi bạn muốn một món ăn thanh đạm và bổ dưỡng.
Nguyên liệu:
- Cá sủ tươi: 1 con (khoảng 800g – 1kg)
- Gừng tươi: 1 củ lớn
- Hành lá: 50g
- Ớt sừng: 1-2 quả (tùy khẩu vị)
- Nước mắm: 2 muỗng canh
- Đường: 1 muỗng cà phê
- Dầu hào: 1 muỗng canh
- Hạt nêm: 1 muỗng cà phê
- Tiêu xay: Một ít
- Rau sống ăn kèm: xà lách, dưa chuột, bánh tráng…
Các bước thực hiện:
Bước 1: Sơ chế cá và ướp gia vị
* Cá sủ sau khi sơ chế sạch sẽ (đánh vảy, bỏ ruột, khử tanh), dùng dao khứa vài đường chéo trên thân cá để cá dễ thấm gia vị và nhanh chín.
* Gừng thái lát và một ít thái sợi. Hành lá cắt khúc, phần đầu hành trắng đập dập. Ớt sừng thái lát.
* Trong một chén nhỏ, trộn đều 2 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng cà phê đường, 1 muỗng canh dầu hào, 1 muỗng cà phê hạt nêm và một ít tiêu xay.
* Phết đều hỗn hợp gia vị này lên khắp thân cá và vào các vết khứa. Nhét một ít gừng thái lát và đầu hành đập dập vào bụng cá. Ướp cá khoảng 15-20 phút cho thấm.
Bước 2: Hấp cá
* Chuẩn bị nồi hấp. Đun sôi nước trong nồi hấp.
* Xếp phần gừng thái lát còn lại và phần đầu hành lá dưới đáy đĩa hoặc xửng hấp. Đặt cá đã ướp lên trên. Rải thêm một ít gừng sợi và hành lá lên mình cá.
* Đậy nắp và hấp cá khoảng 15-20 phút tùy độ lớn của cá. Để kiểm tra cá chín, bạn dùng đũa xiên vào phần thịt dày nhất, nếu thịt cá trắng đục và dễ dàng tách ra là cá đã chín.
Bước 3: Hoàn thành
* Khi cá chín, rắc thêm phần hành lá và ớt thái lát còn lại lên trên.
* Bạn có thể rưới thêm một ít dầu nóng lên hành lá để hành dậy mùi thơm hơn.
* Dùng nóng với cơm trắng, bún hoặc cuốn bánh tráng rau sống. Nước chấm gừng tỏi ớt chua ngọt sẽ làm tăng thêm hương vị cho món ăn.
2. Cá sủ chiên giòn sốt me chua ngọt
Nếu bạn yêu thích hương vị đậm đà, chua ngọt và độ giòn rụm của cá chiên, thì món cá sủ chiên giòn sốt me là một lựa chọn tuyệt vời. Món này không chỉ hấp dẫn bởi vẻ ngoài vàng ươm mà còn bởi sự kết hợp hài hòa giữa vị béo của cá, vị chua của me và vị cay nhẹ của ớt.
Nguyên liệu:
- Cá sủ tươi: 1 con (khoảng 800g – 1kg)
- Me vắt: 50g
- Tỏi băm: 1 muỗng canh
- Hành tím băm: 1 muỗng canh
- Ớt băm: 1 muỗng cà phê (tùy khẩu vị)
- Đường: 2-3 muỗng canh
- Nước mắm: 1-2 muỗng canh
- Bột năng/bột chiên giòn: 2 muỗng canh
- Dầu ăn: Để chiên cá
- Ngò rí, hành lá: Để trang trí
Các bước thực hiện:
Bước 1: Sơ chế cá và chiên giòn
* Cá sủ sau khi sơ chế và khử tanh, dùng dao khứa các đường chéo trên thân cá.
* Thấm khô cá hoàn toàn bằng khăn giấy. Đây là bước quan trọng để cá không bị bắn dầu khi chiên và có độ giòn đều.
* Phủ đều một lớp bột năng hoặc bột chiên giòn mỏng lên khắp mình cá.
* Đun nóng chảo với lượng dầu ăn đủ ngập cá hoặc ít nhất là nửa con cá. Khi dầu nóng già, nhẹ nhàng cho cá vào chiên. Chiên lửa vừa đến khi cá vàng giòn đều các mặt. Trong quá trình chiên, nên lật cá nhẹ nhàng và đều để cá chín vàng đẹp. Vớt cá ra đĩa có lót giấy thấm dầu.
Bước 2: Làm sốt me
* Cho me vắt vào chén, thêm khoảng 100ml nước nóng, dằm nát me rồi lọc bỏ bã, lấy phần nước cốt.
* Phi thơm tỏi, hành tím và ớt băm trong một chảo nhỏ với một ít dầu ăn.
* Cho nước cốt me vào chảo, nêm đường, nước mắm cho vừa ăn. Đun sôi và khuấy đều cho đến khi sốt sánh lại. Bạn có thể điều chỉnh độ chua, ngọt, mặn, cay của sốt tùy theo khẩu vị gia đình.
Bước 3: Hoàn thành
* Đặt cá sủ đã chiên giòn ra đĩa. Rưới đều phần sốt me chua ngọt lên mình cá.
* Trang trí với ngò rí và hành lá thái nhỏ.
* Món này ăn nóng với cơm trắng là ngon nhất. Vị giòn rụm của da cá, thịt cá mềm ngọt và nước sốt me chua ngọt đậm đà sẽ làm hài lòng bất kỳ thực khách khó tính nào.
3. Cá sủ kho tộ đậm đà hương vị truyền thống
Cá kho tộ là một món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt, và cá sủ kho tộ cũng không ngoại lệ. Món ăn này mang đậm hương vị truyền thống, thịt cá thấm đẫm gia vị, mềm và béo ngậy, rất thích hợp cho những ngày se lạnh hoặc khi bạn muốn một bữa ăn đậm đà.
Nguyên liệu:
- Cá sủ tươi: 1 con (khoảng 800g – 1kg), cắt khúc vừa ăn
- Thịt ba chỉ: 100-150g (tùy chọn), thái miếng vừa
- Hành tím: 2 củ, thái lát
- Tỏi: 3 tép, băm nhỏ
- Ớt tươi: 2-3 quả (tùy khẩu vị)
- Nước mắm ngon: 3-4 muỗng canh
- Đường: 2 muỗng canh (để làm nước màu và nêm)
- Nước hàng (nước màu): 1 muỗng canh (hoặc tự làm)
- Dầu ăn: 1 muỗng canh
- Tiêu xay: 1 muỗng cà phê
- Hành lá, ngò rí: Để trang trí
Các bước thực hiện:
Bước 1: Sơ chế cá và làm nước màu
* Cá sủ sau khi sơ chế sạch sẽ, cắt khúc vừa ăn. Ướp cá với 1 muỗng canh nước mắm, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê đường, một ít hành tím và tỏi băm trong khoảng 20-30 phút.
* Nếu không có nước hàng sẵn, bạn có thể tự làm bằng cách cho 1 muỗng canh đường và 1 muỗng canh nước vào nồi/chảo nhỏ. Đun trên lửa nhỏ, khuấy đều đến khi đường tan chảy và chuyển sang màu cánh gián đẹp mắt. Lưu ý không để đường cháy quá sẽ bị đắng.
Bước 2: Kho cá
* Cho dầu ăn vào nồi đất (tộ) hoặc nồi đế dày, phi thơm hành tím và tỏi băm.
* Nếu dùng thịt ba chỉ, cho thịt vào xào săn, ra bớt mỡ.
* Xếp cá sủ đã ướp vào tộ. Xếp thịt ba chỉ (nếu có) xen kẽ.
* Rưới nước hàng (nước màu), nước mắm còn lại và đường lên trên. Thêm ớt tươi (để nguyên quả hoặc thái lát).
* Đổ nước sôi xâm xấp mặt cá (khoảng 1/2 chén đến 1 chén tùy kích thước tộ).
* Đun sôi, sau đó hạ nhỏ lửa, kho liu riu trong khoảng 30-40 phút cho đến khi nước kho sánh lại và cá thấm đều gia vị. Trong quá trình kho, thỉnh thoảng nghiêng nhẹ tộ để cá chín đều, không đảo cá nhiều lần tránh làm nát.
Bước 3: Hoàn thành
* Khi cá đã kho chín tới, nước kho sánh đặc, rắc thêm tiêu xay, hành lá và ngò rí thái nhỏ lên trên.
* Cá sủ kho tộ ăn nóng với cơm trắng, dưa leo và rau sống là sự kết hợp hoàn hảo, mang đến một bữa ăn đậm đà hương vị quê nhà.
Các mẹo và lưu ý để món cá sủ thêm phần hấp dẫn
Để món cá sủ của bạn không chỉ ngon miệng mà còn hấp dẫn về mặt hình thức, dưới đây là một số mẹo nhỏ bạn có thể áp dụng:
- Để cá không bị nát khi kho: Khi kho cá, hãy sử dụng nồi đất hoặc nồi gang có đáy dày để giữ nhiệt tốt và giúp cá chín đều mà không bị nát. Tránh đảo cá quá nhiều lần.
- Tăng hương vị cho món hấp: Ngoài gừng và hành, bạn có thể thêm nấm hương, cà chua hoặc vài lát dứa vào món cá hấp để tăng thêm hương vị và màu sắc.
- Nước chấm đi kèm: Món cá sủ hấp sẽ ngon hơn khi dùng kèm nước mắm gừng tỏi ớt chua ngọt. Cá chiên sốt me thì bản thân sốt đã đủ đậm đà. Cá kho tộ thì thường không cần thêm nước chấm.
- Bảo quản: Nếu không ăn hết, bạn có thể bảo quản cá kho trong tủ lạnh và hâm nóng lại khi dùng. Cá kho để qua đêm thường thấm vị hơn nhưng không nên để quá lâu.
Một đầu bếp chuyên nghiệp tại nhà hàng hải sản nổi tiếng đã chia sẻ: “Bí quyết để món cá sủ ngon không chỉ nằm ở công thức mà còn ở cái tâm của người đầu bếp. Hãy chọn nguyên liệu tươi ngon nhất và kiên nhẫn trong từng bước chế biến, bạn sẽ có món ăn tuyệt vời.”
Kết luận
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã nắm được những bí quyết và công thức chi tiết để chế biến những món ăn ngon từ cá sủ. Dù là cá sủ hấp gừng hành thanh đạm, cá sủ chiên giòn sốt me chua ngọt đậm đà, hay cá sủ kho tộ đậm chất truyền thống, mỗi cách nấu cá sủ ngon đều mang đến một trải nghiệm ẩm thực độc đáo. Đừng ngần ngại thử sức tại gian bếp của mình để chiêu đãi gia đình những bữa ăn ngon miệng và bổ dưỡng. Chúc bạn thành công!
